سه سال پس از کشته شدن سلیمانی، مرگ او همچنان بر نیروی قدس ایران تأثیر دارد

کارشناسان می‌گویند ضعیف‌ تر بودن نیروی قدس سپاه پاسداران همچنان مهم‌ترین پیامد کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده قبلی این نیرو است که در ماه جدی سال ۱۳۹۸ در حمله هوایی آمریکا کشته شد.

نفوذ سپاه پاسداران که زمانی نیرومند بود، و عملیات خارجی ایران را هدایت می کرد، تحت رهبری جانشین سلیمانی، برید جنرال اسماعیل قاآنی در حال تزلزل بوده است.

ساسان طمغا، تحلیلگر امور استخباراتی به وب سایت خبری المشارق گفت که تهران نه می تواند نیروی قدس را بازسازی کند و نه می تواند آن را پس از سلیمانی تقویت کند.

طمغا گفت که جانشین سلیمانی از زمان پایان جنگ ایران و عراق زمان خود را به عملیات در امتداد مرزهای ایران با افغانستان و پاکستان اختصاص داده است، بنابراین تجربه او محدود به این مناطق است.

آشنایی محدود قاآنی از حوزه نفوذ سپاه قدس در خاورمیانه محدود به سوریه است. و این کار از طریق مشارکت وی در تشکیل لوای فاطمیون که اکثرا متشکل از پناهجویان افغان مقیم ایران است انجام شده است.

این گروه نیابتی برای جنگ در سوریه در کنار رژیم سوریه مستقر شده است.

فقدان دستاوردهای معنادار

طمغا گفت، انتخاب قاآنی که مستقیماً زیر نظر سلیمانی خدمت می کرد به عنوان جانشین وی به این معنی است که رژیم قصد داشت به همان مسیر ادامه دهد.

اما تفاوت های اساسی بین این دو، این قصد را خنثی کرده است.

او افزود، تبلیغات رژیم ایران آنچه را که به عنوان «پیروزی های جدید سپاه پاسداران» توصیف می کند، بی معنی است، اما به خوبی شناخته شده است که مرگ سلیمانی پایه های رژیم را لرزاند.

اگرچه سیاست‌های کلی رژیم از زمان مرگ سلیمانی تغییر نکرده است، اما جانشین وی نتوانسته به همان شیوه‌ای که سلیمانی رهبری و نفوذ را اعمال می‌کرد، ادامه دهد.

فرامرز ایرانی، تحلیلگر امور سیاسی مستقر در کرمان گفت که قاآنی نتوانسته است از ارتباطاتی که سلیمانی ایجاد کرده است، بهره کامل بردارد.

ایرانی گفت که در طول سه سالی که او در راس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بوده است، هیچ دستاورد معناداری یا موفقیت واقعی نداشته است. در همین حال، او فاقد توانایی سلیمانی برای برقراری ارتباط در منطقه است.

او گفت، «سلیمانی شخصیت های منطقه به ویژه عراقی ها را به خوبی می شناخت. او با اکثر گروه های افراطی اعم از شیعه و سنی ارتباط داشت و به مرور زمان در بین آنها اعتبار پیدا کرده بود.»

وی خاطرنشان کرد، «سلیمانی توانست بر این گروه ها تأثیر بگذارد، البته این تأثیرگذاری به دلیل همکاری طولانی مدت با آنها بود.»

وی گفت، «قاآنی چنین پیشینه ای ندارد.»

شکاف های رو به رشد

هیچ یک از سفرهای قاآنی به بغداد در دو سال گذشته توسط ناظران موفقیت آمیز تلقی نشده است.

قاآنی در سفر زمستان گذشته خود به عراق و همچنین سفر «مخفی» خود به بغداد در ماه جوزا، نتوانست شبه نظامیان نیابتی را متقاعد کند که شلیک موشک به پایگاه های ارتش عراق را متوقف کنند.

به همین ترتیب، او نتوانست شبه نظامیان شیعه عراق را متحد کند یا آنها را متقاعد کند که نگرش خود را نسبت به دولت عراق تغییر دهند.

بسیاری از کارشناسان می گویند که شبه نظامیانی مانند سید الشهدا، عصائب اهل الحق، کتائب حزب الله و شبه نظامیان وابسته به آن در سال گذشته از اوامر سپاه پاسداران اطاعت نکرده اند.

اختلافات بین این گروه ها افزایش یافته است که می تواند در درازمدت بر تسلط سپاه پاسداران تأثیر بگذارد.

ناظران می گویند که نیروهای مخالف جمهوری اسلامی باید از این فرصت برای تحلیل فرسایش سپاه پاسداران استفاده کنند.

با وجود اینکه بیشتر تبلیغات ایران بر توانایی‌های قاآنی متمرکز است، تعدادی از مقامات رژیم ظاهراً به این نتیجه رسیده‌اند که او نمی‌تواند بر چالش‌های کنونی فائق آید.

طمغا گفت غرب نباید از این که سپاه پاسداران بازسازی نمی شود راضی شود.

وی گفت، «غرب باید از موضع قوی علیه جمهوری اسلامی وارد عمل شود زیرا این تنها منطقی است که مقامات رژیم ایران می فهمند.»

طمغا گفت، «اگر کوچکترین ضعفی در قبال جمهوری اسلامی نشان داده شود، رژیم برای تحکیم موقعیت خود از آن سوء استفاده می کند.»