پس از مرگ الظواهری، القاعده ممکن است مرکزیت خود را به یمن انتقال دهد

عدن -- محققان یمنی به وبسایت خبری المشارق گفتند، نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد القاعده، که پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر سابق خود در افغانستان، دوباره خود را جمع و جور می کند، به دنبال انتقال پایگاه اصلی قدرت خود به یمن است.

الظواهری در ماه سرطان گذشته در کابل توسط موشک آتش جهنم ایالات متحده کشته شد و راه را برای یک روند آشفته جانشینی باز کرد که سیف العدل افراطی مصری مقیم ایران را به عنوان رهبر احتمالی جدید این گروه ظاهر کرد.

ایران که سابقه پناه دادن به رهبران القاعده را دارد با توجه به تسلط العدل در یمن، جایی که مشاهده شده است که این گروه افراطی با حوثی های مورد حمایت ایران همکاری می کند، از موقعیت رهبری العدل سود می برد.

محققان و تحلیلگران خاطرنشان می کنند که حوثی ها دشمنان مشترکی با القاعده و برخی اهداف مشترک دارند.

محمود الطاهر، تحلیلگر امور سیاسی، به ایجاد اتاق عملیات مشترک حوثی/القاعده در صنعا اشاره کرد که به هماهنگی عملیات تروریستی در مناطق تحت کنترل حکومت یمن معروف است.

وی خاطرنشان کرد که ایران سابقه طولانی در قاچاق اسلحه به حوثی ها دارد و سلاح های ایرانی از صنعا تحت کنترل حوثی ها به الشباب، شاخه القاعده در سومالیا قاچاق می شود.

او گفت، این امر یمن را به منزل مقصود جذاب برای القاعده تبدیل می کند، و ایران نیز با توجه به روابط نزدیکش با العدل، در موقعیتی است که از آن سود می برد - به خصوص اگر از العدل به عنوان رهبر رسمی القاعده نام برده شود.

برخی تحلیلگران می گویند، ایران مشتاق انتقال العدل به یمن است، در حالی که برخی دیگر می گویند ایران نمی خواهد او را ترک کند و به طور بالقوه از کنترل ایران خارج شود.

میدان آماده برای گسترش

بر اساس گزارش شورای امنیت سازمان ملل در ماه سرطان سال ۱۴۰۱، القاعده در شبه جزیره عرب (ای کیو ای پی) هنوز توانایی انجام حملات تروریستی را دارد.

بر اساس گزارشی که کمیته نظارت بر داعش و القاعده به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرده است، علیرغم شکست هایی که متحمل شده است، القاعده در شبه جزیره عرب یک تهدید دایمی می باشد.

در گزارش آمده است، این تهدید اکنون در حال گسترش است، زیرا این گروه در آرزوی انجام حملات بین المللی است و همچنین به همکاری بین این گروه و حوثی ها اشاره کرده است.

فارس البیل، تحلیلگر امور سیاسی به المشارق گفت، «دیگر پوشیده نیست که ایران القاعده را کنترل می کند و سیاست ها و مسیر عمل رهبران القاعده را دستکاری می کند،»

او گفت که ایران «یمن را محیطی آماده برای گسترش تروریسم می‌بیند» و از تضادهای ارثی همکاری بین حوثی‌ها و القاعده استفاده می‌کند.

وی به کمک های متقابل بین حوثی ها و القاعده اشاره کرد.

او گفت، «آنها آینه‌ای از یکدیگر یا دو روی یک سکه هستند و شاهد آن برخورد حوثی‌ها با عناصر القاعده در البادیه و رداع و همچنین آزادی زندانیان [القاعده] در هنگام ورود آن‌ها به صنعا است،»

به گفته البیل، ایران «انتقال رهبری القاعده به یمن را توجیهی برای حفظ قدرت و تسلیحات حوثی ها و نفوذ آن [ایران] در یمن می داند».

فیصل المجیدی، معاون وزیر عدلیه یمن گفت که ایران اهرم فشاری بر القاعده دارد.

به این دلیل که ایران میزبان بسیاری از رهبران القاعده بود که مجبور به ترک عراق و افغانستان شدند و در مراحل بعدی از آنها در سوریه، عراق و برخی مناطق یمن «زمانی که شکست نظامی در مناطقی که در آن حضور داشتند احساس کرد» استفاده کرد.

المجیدی گفت، «ایران هرگز نمی‌تواند به عنوان متحدی برای صلح و ثبات در منطقه اعتماد کرد، زیرا این کشور افراط‌گرایی را از طرف شیعیان دنبال می‌کند و با حمایت از افراط‌گرایی در طرف سنی به دنبال محافظت از آن است،»

سیف العدل و یمن

فیصل احمد، تحلیلگر امور سیاسی، گفت، «سیف العدل رهبر القاعده از حمایت القاعده برخوردار است و خالد باطرفی رهبر ارشد این شاخه با او بیعت کرده است،»

او گفت، «او همچنین از حمایت اکثر رهبران این شاخه، به ویژه سعد الاولاکی، که برجسته ترین رهبر برای رقابت با باطرفی برای رهبری شاخه این گروه در شبه جزیره عربستان بود، برخوردار است،»

او افزود که العدل بر القاعده نظارت دارد، «و همانطور که از حمایت مالی ارسال شده بخاطر حمایت از شاخه این گروه در سوریه نشان داده شده است، از حمایت بیشتر شاخه های القاعده برخوردار است و از او متابعت می شود».‌

مرکز مطالعات استراتژیک صنعا در تحلیلی در ماه دلود سه سناریو احتمالی برای آینده رهبری القاعده پس از مرگ الظواهری پيشنهاد کرد.

اولین مورد، انتصاب یک امیر جدید، رقیب سیف العدل، با باقی ماندن سیف العدل به عنوان رهبر عملی، به ویژه با توجه به عملیات خارجی و نظارت کلی بر شاخه های این گروه در سوریه، یمن و سومالیا است.

در این گزارش آمده است که سناریوی دوم یک سناریوی پیچیده است و شامل انتصاب یک امیر جدید وفادار به العدل و انتقال مرکز فرماندهی عمومی به خارج از افغانستان (به احتمال زیاد یمن) است.

در این سناریو، باطرفی با توجه به قدرت و منابع مالی الشباب، نامزد احتمالی یا به نوبه یکی از چهره های الشباب خواهد بود.

سناریوی سوم - و محتمل‌ترین - انتصاب رسمی العدل به عنوان امیر جدید القاعده است که به احتمال زیاد خروج او از ایران را به یمن، سومالیا یا افغانستان ضروری می‌کند.

احمد گفت، «ایران تلاش می‌کند تا این اتفاق بیفتد و سیف‌العدل را رهبر جدید بسازد، تا تمام فعالیت‌هایش را کنترل کند،»

وی خاطرنشان کرد که ایران پناهگاه امنی برای رهبران القاعده در مناطق تحت کنترل حوثی‌ها در یمن فراهم کرده و رهبران این گروه را از زندان‌ها آزاد کرده است.

احمد گفت، این کشور همچنین میزبان رهبران القاعده است که از مناطق جنوبی به دنبال نبرد با ارتش یمن در آنجا گریختند، و افزود که همه این کارها به منظور جلب حمایت از العدل انجام شده است.