'پایان بازی' برای طالبان پاکستانی پس از مرگ ملا فضل‌ الله

پیشاور -- به گفته تحلیلگران مرگ ملا فضل‌الله، رهبر تحریک طالبان پاکستان، پایان کار این گروه تروریستی را رقم زده است.

فضل‌الله که به خاطر سخنرانی های همراه با نفرت پراگنی اش در رادیوهای ممنوعه به «ملا رادیو» نیز شهرت داشت، بتاریخ ۲۵ جوزا در یک حمله هوایی در ولسوالی مروره ولایت کنر کشته شد. وی از زمانی که از سال ۲۰۰۹ و در جریان عملیات راه نجات اردوی پاکستان از دره سوات اخراج شده بود، در این ولسوالی مخفی شده بود.

اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، بتاریخ ۲۵ جوزا توئیت کرد: «من با [ناصرالملک]، صدراعظم پاکستان و [جنرال] قمر جاوید بجوا، لوی درستیز اردوی پاکستان، صحبت و خبر مرگ ملا فضل‌الله را تایید کردم. مرگ او نتیجه کوشش های استخباراتی نیروی انسانی تحت رهبری آژانس های استخباراتی #افغانستان است.»

یک گروه دُچار اختلاف

حتی قبل از مرگ فضل‌الله، که یکی از آخرین رهبران شناخته شده گروه تحریک طالبان پاکستان بود، مشخص بود که این گروه بدلیل مرگ تعداد بیشمار از رهبران ارشد خود دُچار آشفتگی شده است.

در سال ۱۳۹۲، مرگ حکیم‌الله محسود که قبل از فضل‌الله در این سمت بود، یک سازمان آشفته و دچار انشقاق را برای فضل‌الله بجا گذاشت که از گروه مخالف مقصود و گروه های منشعب دیگر در سرتاسر وزیرستان شمالی و جنوبی تشکیل شده بود.

با مرگ فضل‌الله، تحریک طالبان پاکستان، عمر رحمان (معروف به استاد رحمت، فاتح، و استاد جی) را که یک نایب امیر تحریک طالبان پاکستان و از دستیاران نزدیک فضل‌الله بود، به جانشینی انتخاب کرد.

رحمان ۴۵ ساله، باشنده اصلی ساحه کوزشور ماته در سوات گفته می شود که در پلان گذاری برای یک حمله انتحاری ناموفق که جنرال پرویز مشرف را در سال ۱۳۸۳ هدف قرار داد، دست داشت. رحمان نیز مثل فضل‌الله به افغانستان گریخت؛ جایی که سابقا و بعد از آن که اردوی پاکستان بسال ۱۳۸۸ عملیات خود را در ولسوالی سوات آغاز کرد،‌ در کنار طالبان افغان بر ضد اردوی آمریکا جنگ کرده بود.

بنا بر اعلام اداره مبارزه با تروریزم در پیشاور، معاون تحریک طالبان پاکستان از سال ۱۳۸۷ بخاطر اقدامات تروریستی تحت تعقیب قرار داشت. در آن سال مبلغ ۸۴۰۰۰۰ افغانی (۱۲۰۰۰ دالر) برای سر او پاداش شده بود.

تفرقه افگنی زیادتر

تحلیلگران می گویند که مرگ فضل‌الله هر گونه همبستگی در میان تحریک طالبان پاکستان را از بین خواهد برد و منجر به تشکیل انشعاب های دیگر خواهد شد؛ زیرا رحمان قادر نخواهد بود تا جان تازه ای را به این گروه تروریستی بدهد.

به گفتهء ناظرین، عوامل متعددی به پراکندگی بیشتر این گروه خواهند انجامید.

اول آن که، ‌از آنجا که رحمان مانند فرد پیش از خود، یعنی فضل‌الله، باشنده اصلی سوات است و از کمربند قبیله ای که زادگاه بسیاری از ستیزه جویان تحریک طالبان پاکستان است، نمی باشد، می توان انتظار داشت که بعض اعضای تحریک طالبان پاکستان این گروه را ترک کنند.

دوم، رحمان که مشخص شده آن قدرها در میان شاخه های تحریک طالبان پاکستان نفوذ ندارد، هم اکنون در افغانستان متواری است و منابع اندکی برای اطمینان از نجات یافتن خود در اختیار دارد.

نهایتاً، همکاری تقویت شده ضد تروریستی مابین پاکستان و افغانستان ضربه ای جدی بر پیکرهء تحریک طالبان پاکستان وارد آورده است.

افسر نظامی (متقاعد) محمودشاه، یک تحلیلگر امنیتی باشنده پیشاور و وزیر سابق امنیت در مناطق قبیله ای فدرال، گفت: «بازی برای تحریک طالبان پاکستان تمام شده است. من فکر نمی کنم که این امیر جدید موسوم به عمررحمان از جذبه لازم برای متحد کردن شعبات تحریک طالبان پاکستان برخوردار باشد؛ چرا که حتی فضل‌الله هم نتوانسته بود در میان آنها اتحاد برقرار کند. [رحمان] حتی به این هدف نزدیک هم نخواهد شد.»‌

او به پاکستان فوروارد گفت: «یک قوماندان تازه شاید بتواند کنترل را در سوات بدست بگیرد، مگر او قادر نخواهد بود تا تمام تحریک طالبان پاکستان را رهبری کند؛ زیرا این گروه هم اکنون تحلیل رفته و جنگجویان اش متواری استند.»‌

او گفت: «دیگر مانند سابق کنترل کردن و انجام حملات به سهولت ممکن نمی باشد؛ زیرا کنترل کردن جنگجویان از یک مخفیگاه در تپه های کنر [در افغانستان] و بدون منابع لازم به این معنا است که دیگر بازی برای تحریک طالبان پاکستان تمام شده است.»

اتحاد شکننده از طریق بی رحمی

سید حسین شهید سهروردی، یک پروفیسور پوهنتون پیشاور و کارشناس امور قبایل و ضدتروریزم، به پاکستان فوروارد گفت: «ملا رادیو یک علامت اتحاد بود و ماهیت بی رحم آن این گروه را یکپارچه نگه داشته بود.»‌

او گفت: «دستاورد اصلی [فضل‌الله] کشتار تروریستی در مکتب دولتی اردو در پیشاور در ماه قوس سال ۱۳۹۳ بود. در آن حمله در حدود ۱۵۰ نفر که بیشترشان طفل بودند، کشته شدند.»‌

سهروردی گفت که مرگ فضل‌الله «ضربهء بزرگی» بر تحریک طالبان پاکستان است.

او گفت: «من فکر می کنم که عمر یک حملهء مؤثر را اجرا کرده نمی تواند و بنابرین، همقطاران او رهبری اش را به چالش خواهند کشید که این منجر به از هم پاشیدگی تحریک طالبان پاکستان خواهد شد.»‌