سیاست های لیلامی تهران به دنبال تضعیف صنایع افغان است

هرات -- تاجران افغان و مقامات حکومتی می گویند، تهران در حال فرونشاندن بازار داخلی افغانستان و افزایش تقاضای اجناس ایرانی است، و اجناس خود را در افغانستان مکارانه لیلام می کند.

به تاریخ ۱۷ میزان نمایندگان سکتور خصوصی از جمله تجاران، سرمایه گذاران و تولید کنندگان و همچنین مقامات حکومت محلی در اطاق تجارت هرات گردهم آمدند تا نگرانی های خود را درباره دخالت مخرب رژیم ایران در اقتصاد افغان ابراز کنند.

خلیل احمد یارمند، رئیس اجرایی اطاق تجارت و صنایع هرات گفت، سیاست های لیلامی کشورهای همسایه، به ویژه ایران، سرمایه گذاری را به شمول تجهیزات تولید در هرات آسیب پذیر ساخته است.

وی گفت، در حالی که تولید صنعتی در افغانستان رو به افزایش بوده است، رقابت ناعادلانه، بیشتر به دلیل لیلام محصولات خارجی، عوارض زیادی را به دنبال دارد.

وی با اشاره به ایران گفت، «تعداد تأسیسات تولیدی طی یک دهه در شهرک صنعتی هرات به بیش از ۵۰۰ رسیده است، اما بیش از ۲۰۰ کارخانه بر اثر سیاست لیلام کردن کشور همسایه بیکار مانده اند.»

یارمند گفت، «محصولات ایرانی از طریق گذرگاه های مرزی قاچاق می شوند و در بازارهای [افغان] با قیمت پائین تر فروخته می شوند. این محصولات مشابه محصولات داخلی هستند و به همین دلیل تولید کنندگان [افغان] قادر به رقابت نیستند.»

عبدالخلیل قتالی، معاون اطاق تجارت و صنایع هرات گفت، «کشورهای همسایه مانند ایران دارای پارک های صنعتی هستند و افغانستان همواره برای آنها بازار مصرفی بوده است.»

وی گفت، «با افزایش صدها تأسیسات تولید در افغانستان، تقاضا برای محصولات ایرانی کاهش یافته است. اما این کشور [ایران] همواره سعی در نابودی محصولات داخلی ما داشته تا بازار مجدداً برای محصولات آن کشور باز شود.»

قتالی گفت، رژیم ایران با سیاست لیلام کردن خود به دنبال ایجاد اشتغال و رشد تولید در افغانستان است تا بتواند فرصت های شغلی و افزایش بهره برداری را در کشور خود ایجاد کند.

وی افزود، «من از قونسلگری ایران و وزارت خارجه آن کشور می خواهم که از کسانی که برای آسیب رساندن به بازار داخلی افغانستان، در فکر فروپاشی [محصولات] در این کشور هستند، جلوگیری کنند.»

محدودیت بر مواد خام

تولید کنندگان صنعتی در ولایت هرات نیز تهران را متهم به وضع نمودن محدودیت های سخت در انتقال و صادرات مواد خام برای جلوگیری از رشد امکانات تولید در شهرک صنعتی هرات می کنند.

محمد نعیم شریفی، صاحب یک کارخانه پروسیس و تولید سنگ مرمر در شهرک صنعتی هرات می گوید، «از آنجا که مواد خام تأسیسات تولیدی وارد می شوند، این امر [وابستگی به واردات] ما را در معرض مشکلات بیشماری قرار می دهد.»

وی افزود، مامورین گمرک ایران به طور مرتب لاری های مجهز به مواد خام را برای چند روز در مرز، جایی که رانندگان با اخاذی روبرو هستند، متوقف می کنند.

شریفی گفت، «ایران نمی خواهد مواد اولیه را در شهرک های صنعتی به مراکز تولید تحویل دهد زیرا تولید در افغانستان افزایش می یابد که می تواند صادرات [ایران] به افغانستان را متوقف کند.»

حکومت ایران «برای مواد خامی که از تمام کشورها از طریق ایران وارد می کنیم، مشکلاتی ایجاد می کند و آنها هفته ها در گمرک می مانند تا پوسیده شوند.»

عزیز احمد سعیدی، یک تولید کننده روغن نباتی در شهرک صنعتی هرات می گوید، «بارگیری مواد خام برای چند روز در مرز با ایران به تأخیر می افتد.»

او گفت، «لاری های ما برای ۱۱ روز در بندر اسلام قلعه در ایران مانده اند، و هنوز مجوز عبور از مرز را نگرفته اند. جایی که لاری ها در آن شهرک شده اند، شاید ۵ کلومتر از قلمرو افغانستان فاصله داشته باشند، اما باید ۱۱ روز صبر کنند.»

وی افزود، وقتی مواد خام برای مدت طولانی تأخیر کنند، تأسیسات تولید با مشکلات زیادی روبرو می شوند.

سعیدی گفت، «وقتی مواد خام وجود ندارد، کارخانه ها بیکار هستند. ماشین آلات خاموش است و کارگران بیکار می شوند. ما بیشتر مواد خامه خود را از کشورهای خارجی می آوریم، اما موانعی که ایران برای ما در این مسیر ایجاد می کند نگران کننده است.»

محمد رسول فایق، صاحب یک کارخانه تولید فرش در هرات گفت، رژیم ایران از هر ابزاری برای سرکوب اقتصاد افغانستان استفاده می کند.

وی افزود، «ایران قیمت مواد خامه را افزایش داده و تعرفه هایی را برای مواد اولیه که از طریق قلمرو آن به افغانستان صادر می شود، افزایش داده است و این موضوع باعث افزایش قیمت مواد خام برای ما شده است.»

فایق گفت، «وقتی قیمت مواد خامه بلند است، ما باید محصولات خود را با قیمت های بلندتر بفروشیم. اما ایران با استفاده از استراتیژی لیلام خود و صادرات محصولات خود از طریق غیرقانونی، تولید ما را به شدت سرکوب کرده است.»

تعرفه ها

محمد یعقوب مصحوف، یک تحلیلگر اقتصادی در ولایت هرات می گوید، «در سال ۱۳۸۴، کارخانه ای به نام «زوری» در شهرک صنعتی مشغول تولید بطری ها بود.»

وی گفت، «ساخت یک بطری ۹۰۰ افغانی (۱۱.۵ دالر) هزینه داشت، اما ایران یک بطری مشابه را به قیمت ۴۰۰ افغانی (۵.۱۱ دالر) در بازار می فروخت و توانست این تجارت را دچار فروپاشی کند.»

وی افزود، «این کشور بعداً قیمت بطری های خود را چند برابر افزایش داد.»

وی گفت، «حکومت باید از تخنیک های مختلفی برای مبارزه با سیاست لیلام حکومت ایران استفاده کند. حکومت باید برای اجناس مشابه در گمرک تعرفه وضع کند. از واردات غیرقانونی از ایران به افغانستان جلوگیری می شود و باید سیاست سختگیری علیه استراتیژی لیلام اتخاذ کند.»

غلام داود هاشمی، معاون والی هرات گفت، حکومت افغان در تلاش است تا اقدامات سختی را برای مقابله با سیاست های لیلام اعمال کند.

وی گفت، «یكی از راه های مقابله با آن، تعرفه های بالای واردات از كشورهای همسایه براساس قوانین تجارت بین المللی است.»

هاشمی اضافه کرد، «ما سعی می کنیم مواد خامه را با تعرفه های بسیار پائین در اختیار تأسیسات تولید قرار دهیم تا این شرکت ها بتوانند با محصولات خارجی رقابت کنند. ما همچنین واردات غیرقانونی از کشورهای همسایه را که از گمرک گریزان هستند و همچنین فروش این اجناس با قیمت های پائین تر در بازار مسدود می کنیم.»

وی گفت، «وقتی محصولات با کیفیت پائین وارد بازارها می شوند و محصولات کشورهای همسایه به کشور قاچاق می شوند و با قیمت پائین تر فروخته می شوند، بدیهی است که ممکن است اعتماد عمومی به محصولات داخلی کاهش یابد و سکتور خصوصی با شکست روبرو شود.»

هاشمی گفت، «وقتی سکتور خصوصی فعال باشد، هزاران شغل را فراهم می کند و وقتی کارگران گماشته هستند، دیگر آنها به پذیرش تروریزم یا شورش دلچسپی نخواهند داشت.»

«کشورهای همسایه باعث می شوند که شهروندان ما شغل خود را از دست دهند و آنها را تشویق کنند که با سرکوب سکتور خصوصی و تولید افغان، به گروه های تروریستی بپیوندند.»