همزمان با حملات طالبان ازبیکستان مرز با افغانستان را با نگرانی نظارت می کند

تاشکند -- خشونت طالبان به مرز میان ازبیکستان و افغانستان رسیده است که در میان باشندگان این طرف نگرانی های جدی را ایجاد کرده است.

مرز میان ازبیکستان و افغانستان ۱۴۴ کیلومتر طول داشته و در امتداد دریای آمو موقعیت دارد.

پل دوستی حیرتان که ارتش شوروی در سال ۱۳۶۸ برای ترک کردن افغانستان استفاده کرد، یک گذرگاه مرزی است که در ۱۸ کیلومتری ترمذ مرکز ولایت سورخن دریا موقعیت دارد.

ده ها سرباز افغان با تشدید بیشتر جنگ در ماه جوزا چندین دفعه به خاک ازبیکستان فرار کردند.

دلنواز جبارووا ۳۴ ساله گفت که وی هرگز فکر نمی کرد که صدای جنگ در نزدیکی خانه اش شنیده شود.

جبارووا که در ولسوالی ترمذ ولایت سورخن دریا زندگی می کند گفت، خانواده وی نمی تواند آنچه را در آن طرف مرز اتفاق می افتد نادیده بگیرد.

جبارووا گفت، «من صدای شلیک ها و چیغ ها را شنیده ام. من هر بار مجبور می شوم آنها را برای آرام کردن اولادها توضیح کنم. آنها می ترسند.»

وی گفت، «ما نمی توانیم مطمئن باشیم که آنها [طالبان] از مرز عبور نخواهند کرد که ۱۰ الی ۱۵ دقیقه با موتر فاصله دارد. ما نباید ضرب المثلی را فراموش کنیم که می گوید، صلح برای همسایه شما به معنای صلح برای شما است.»

وی افزود، «ما برای صلح در کشور خود و برای کسانی که از مرزهای سرزمین پدری ما دفاع می کنند دعا می کنیم.»

محی الدین بیگیمکولوف ۴۷ ساله یک معلم از ترمذ گفت، در آغاز استقلال (در سال ۱۳۷۰)، ازبیکستان مرزها را بسته کرد.

اسلام کریموف اولین رئیس جمهور ازبیکستان مرزها را بسته نگهداشته بود.

بگیموکولوف گفت، اکنون پس از برقراری روابط دوستانه با افغانستان همه چیز در حال تغیر است.

وی گفت، «اکنون تابستان است و من وقت زیادی را در بیرون می گذرانم. شما دائماً شلیک می شنوید؛ همه ما آن را می شنویم.»

وی افزود، «من باور دارم که رئیس جمهور ما اجازه تجاوز بر مرزها را نخواهد داد.»

اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به روز پنجشنبه (۲۴ سرطان) برای اشتراک در جلسه چند ملتی «آسیای مرکزی و جنوبی: اتصال منطقه ای، چالش ها و فرصت ها» به تاشکند رسید.

انتظار می رود که رئیس جمهور غنی در جریان این بازدید با شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبیکستان دیدار نموده و در مورد اوضاع افغانستان گفتگو کند.

شاهده تولاگانوفا یک ژورنالست مستقر در لندن گفت، درگیری در افغانستان ممکن است هم در ازبیکستان و هم در تاجیکستان به تلفات منجر شود، زیرا این کشورها با افغانستان هم مرز هستند.

تولاگانوفا گفت، «برای عادی ساختن وضعیت در مرز باید هر کاری انجام شود. ما نمی دانیم اهداف و اقدامات بعدی طالبان چه خواهند بود.»

تهدید به صلح

روشان نظروف یک استاد در بخش تاشکند پوهنتون اقتصادی پلیخانوف روسی گفت، «جنگجویان در واحدهای ضد طالبان به طور مکرر در گذشته و حال از مرزهای ازبیکستان عبور کرده اند.»

وی گفت، «در میان آنها اقوام ازبیک بسیاری وجود دارند و ازبیکستان باید به آنها، البته نه تنها به ازبیک ها بلکه به پناهجویان هر قومیت از قبیل تاجیک ها، ترکمن ها، هزاره ها و حتی پشتون های ضد طالبان، پناهگاه امن دهد.»

وی افزود، «اما این کار باید مؤقت باشد... این پناهجویان باید در مناطق افغانستان که تحت کنترل نیروهای ضد طالبان باشند، منتقل شوند.»

نظروف گفت، پدیدار شدن طالبان به عنوان متجاوزترین نیرویی که مرزهای جنوبی کشورهای مستقل مشترک المنافع (سی آی اس) را مورد هدف قرار می دهند، از هیچ چیز مثبتی برخوردار نیستند.

وی گفت، «ما باید به یاد داشته باشیم که طی تمام این سال ها مقاومت ضد طالبان به اتحاد اقوام تاجیک و ازبیک وابسته بوده و طالبان نسبت به هر تاجیک یا ازبیک چه از افغانستان باشند و چه از کشور های مستقل مشترک المنافع باشند، نگرش بسیار منفی دارند.»

وی افزود، «علاوه بر این، اگر آنها در تمام افغانستان به قدرت برسند، بر سر مناطق نفوذ به ویژه کنترل قاچاق مواد مخدر که سودآورترین 'تجارت' در افغانستان کنونی است، یک جنگ جهانی آغاز خواهد شد.»

نظروف گفت، به قدرت رسیدن طالبان تهدیدی مداوم و بدون وقفه برای صلح است و این ضروری است که همکاری میان کشورهای آسیای میانه و هرگونه نیروهای ضد طالبان چه در منطقه و چه فراتر از آن باشند، تقویت شود.

با این حال، بعضی از ناظرین طالبان را ابتداءً فقط برای افغانستان به عنوان یک خطر می دانند.

کمال الدین ربیموف یک تحلیلگر امور سیاسی ازبیک که در فرانسه زندگی می کند گفت، «من فکر می کنم که کشورهای آسیای میانه باید توقع تهدیدهای مستقیم از سوی طالبان را نداشته باشند.»

وی گفت، «جهان بینی طالبان طی ۲۰ سال جنگ در افغانستان به اندازه قابل توجهی تغیر کرده است. هیچ دلیلی وجود ندارد که فکر کنیم طالبان در صورت به دست گرفتن قدرت تلاش خواهند کرد که در خارج از افغانستان به شمول طرف شمال، عملیات های نظامی تهاجمی را انجام دهند.»

ربیموف گفت، «طالبان در قلمرو خود از نظر جنگ چریکی قوی هستند، اما در سرزمین خارجی جایی که آنها نوعیت زمین را نمی شناسند و مردم محلی از آنها حمایت نمی کنند، هیچ فرصت مؤفقیت ندارند.»