هرات -- خشونت علیه ژورنالستان در افغانستان همچنان ادامه دارد در حالیکه طالبان دشمنی فزاینده خود با رسانه ها و هرکسی نشان می دهند که صدای خود را علیه حکومت جدید بلند می کند.
جنگجویان طالب به روز پنجشنبه (۲۹ میزان) در مظاهره حقوق زنان در کابل بالای چندین ژورنالست حمله کردند تا از پوشش رسانه ای این رویداد جلوگیری کنند.
یک گروه متشکل از حدود ۲۰ زن افغان از نزدیکی وزارت معارف به سوی وزارت مالیه در کابل در حالی راهپیمایی کردند که وسایط نقلیه در نزدیکی آنها عبور می کردند.
آنها که چادرهای رنگارنگ پوشیده بودند، شعارهایی را به شمول «تعلیم را سیاسی نسازید» سر می دادند و لوایحی را در دست داشتند كه پیام های «ما حق تعلیم و كارکردن نداریم» و «بیكاری، فقر، گرسنگی» روی آنها نوشته شده بودند.
ای اف پی گزارش داد، مقامات طالبان به زنان اجازه دادند که برای حدود یک و نیم ساعت آزادانه راه بروند.
سپس، دو جنگجوی طالب یک ژورنالست خارجی را که از راهپیمایی این مظاهره تصاویر می گرفت، لت و کوب کردند.
یکی از جنگجویان طالب این ژورنالست را با قنداغ تفنگ زد، دشنام داد و در حالی با لگد به پشتش زد که یک طالب دیگر وی را با مشت زد.
دست کم دو ژورنالست دیگر در حالت پراکندگی مورد اصابت قرار گرفتند و جنگجویان طالب در حال تکان دادن مشت ها و لگدها از پشت سر آنها می دویدند.
بعضی از جنگجویان طالب که این راهپیمایی را کنترل می کردند، لباس های کاملاً جنگی به شمول زره ها، کلاه های مصؤنیت و زانوبندها را پوشیده بودند، در حالیکه برخی دیگر لباس های سنتی افغانی را بر تن داشتند.
آنها سلاح های تهاجمی ام-۱۶ و کلاشنیکوف ها را باخود داشتند.
زهرا محمدی یکی از سازمان دهندگان این مظاهره به ای اف پی گفت که زنان علی رغم خطراتی که با آنها روبرو هستند، راهپیمایی می کنند.
وی گفت، «وضعیت طوری است که طالبان به هیچ کسی، به شمول ژورنالستان خارجی و محلی و یا زنان، احترام نمی گذارند.»
وی افزود، «مکاتب برای دختران باید بازگشایی شوند. اما طالبان این حق را از ما گرفتند.»
بیشتر از یک ماه می شود که دختران لیسه ها از بازگشت به صنف های خود منع شده اند. این در حالیست که از زمان به قدرت رسیدن طالبان در اواخر ماه اسد، بسیاری از زنان از بازگشت به وظایف شان منع شده اند.
محمدی گفت، «پیام من به همه دختران و زنان این است که از طالبان نترسید، حتی اگر خانواده شما اجازه ندهند که خانه خود را ترک کنید. نترسید، بیرون بروید، فداکاری کنید، برای حقوق خود بجنگید.»
وی افزود، «ما باید این فداکاری را انجام دهیم تا که نسل بعدی در آرامش باشد.»
رسانه ها غیرفعال شدند
این اولین بار نیست که ژورنالستان با خشونت یا انتقام طالبان مواجه می شوند.
طالبان به تاریخ ۱۶ سنبله در حالیکه بالای یک مظاهره مردمی در هرات حمله کردند، مرتضا صمدی یک عکاس را دستگیر کردند. در جریان آن سرکوب دو نفر از معترضین جان های خود را از دست داده و بیشتر از ده ها نفر دیگر زخمی شدند.
به تاریخ ۲۵ سنبله، طالبان در هرات همچنان برزین خطیبی یک فعال سیاسی را دستگیر کردند که در مورد مشکلات عادی افغان ها با رسانه ها صحبت می کرد. خطیبی و صمدی هر دو به تاریخ ۸ میزان آزاد شدند.
دشمنی طالبان با رسانه ها همچنان به این معنی است که بسیاری از ژورنالستان وظایف خود را از دست داده اند.
از زمانیکه طالبان دو ماه قبل به قدرت رسیدند بیشتر از ۱۵۰ رسانه الکترونیکی و چاپی در افغانستان بسته شده و صدها نفر از ژورنالستان و کارمندان رسانه ها بیکار شده اند.
گل احمد الماس که شش سال در یک رادیو محلی در فیروز کوه مرکز ولایت غور کار می کرد، با به قدرت رسیدن طالبان وظیفه خود را از دست داد.
الماس گفت، از آن زمان بدینسو زندگی اش بسیار سخت شده است.
وی گفت، «من از زمانیکه استیشن ما در غور فعالیت های خود را متوقف کرد و کار من با سایر رسانه ها به پایان رسید بیکار هستم. من اکنون چوب سوخت را از دشت جمع آوری می کنم و در فیروز کوه می فروشم تا برای خانواده ام نفقه برابر کنم.»
وی گفت، «ما از جامعه بین المللی می خواهیم که رسانه ها و ژورنالستان افغانستان را تنها نگذارد و برای حفظ آزادی بیان در این کشور از رسانه های آزاد حمایت کند.»
ذبیح الله وفا یکی دیگر از ژورنالستان در ولایت غور نیز پس از تسلط طالبان وظیفه خود را از دست داد.
وی گفت، «من ۱۰ سال در غور ژورنالست بودم و زندگی بسیار خوبی داشتم. اما اکنون باید خشت ها را بمالم و آنها را در بازار بفروشم.»
وفا همچنان از سازمان هایی که آزادی مطبوعات را حمایه می کنند خواست که «برای اطمینان از اینکه گزارش دهی از افغانستان متوقف نشود، از رسانه ها و ژورنالستان افغان حمایت کنند».
عبدالرازق صدیقی یک ژورنالست در بادغیس گفت، «دسترسی به معلومات در ولایت بادغیس بسیار محدود شده است و هیچ کس با خبرنگاران صحبت نمی کند، که این امر رسانه ها را مجبور می سازد تا فعالیت های خود را متوقف کنند.»
صدیقی که مجبور شده است تا به کارهای ساختمانی روی آورد گفت، «در نتیجه، من وظیفه خود را از دست دادم.»
وی گفت، «پس از ۱۰ سال کارکردن به عنوان یک ژورنالست، من مجبور شدم که قلم خود را با بیل جایگزین کنم. من مجبور شدم که تحصیلات و تجربه ژورنالیزم خود را کنار گذاشته و به عنوان یک مزدورکار کار کنم.»
صدیقی گفت، ژورنالستان و رسانه ها به دلیل محدودیت های وضع شده توسط طالبان نمی توانند که مانند گذشته فعالیت کنند.
محدود کردن دسترسی به معلومات
در همین حال، ژورنالستانی که هنوز کار می کنند نگرانند که طالبان دسترسی به معلومات را محدود کرده و هیچ کس در ادارات دولتی به درخواست های آنها پاسخ نمی دهد.
عبدالظاهر زاهد یک خبرنگار در ولایت غور گفت، مقامات طالبان به خبرنگاران پاسخ نمی دهند.
وی گفت، «من بارها به ادارات دولتی مراجعه کردم تا معلوماتی را بدست آورم یا برای گزارش دهی متوازن دیدگاه آنها را دریافت کنم، اما مقامات طالبان با مصاحبه کردن موافقت نمی کردند.»
وی گفت، «اکثریت مقامات طالبان درخواست مصاحبه را فوراً رد می کنند و حتی ژورنالستان را تهدید می کنند.»
زاهد گفت، به دلیل محدودیت دسترسی به معلومات گزارش دهی از غور بسیار مشکل شده است.
ترس شهروندان از انتقام جویی همچنان قابلیت کارکردن ژورنالستان را محدود می سازد.
احمد جواد جویا یک ژورنالست مستقر در هرات گفت، «مردم از طالبان می ترسند و از گفتگو با رسانه ها در مورد وضعیت دشوار کنونی خودداری می کنند. بنابراین، آنها نمی خواهند مصاحبه کنند».
وی گفت که وی به مدت ساعت ها در شهر می گردد تا درباره مشکلات اقتصادی فعلی، ناامنی، وضعیت نامعلوم و بیکاری نظریاتی را جمع آوری کند، اما هیچ کس حاضر نیست که با وی صحبت کند.
وی گفت، «قبل از بازگشت طالبان به قدرت، هر کس علاقه مند بود که با رسانه ها صحبت کرده و مشکلات خود را به راحتی بیان می کرد. اما اکنون، تعداد کمی از مردم به مصاحبه کردن و بلندکردن صدای خود راضی می شوند.»
محمد نادر الکوزی یک فعال جامعه مدنی در هرات گفت، طالبان آزادی بیان را به شدت سرکوب کرده اند و اجازه نمی دهند که کسی از اقدامات این گروه انتقاد کند.
وی گفت، «طالبان به آزادی بیان باور ندارند و تمام تلاش خود را برای خاموش ساختن مخالفین خود انجام می دهند.»
الکوزی گفت، آزادی بیان یکی از دستاوردهای دو دهه گذشته در افغانستان بود، اما طالبان با خاموش ساختن مردم و ایجادکردن ترس در میان آنها، آن را سرکوب کردند.
الکوزی افزود، «اگر افغان ها صداهای خود را بلند کنند، از عواقب آن می ترسند.»
طالبان برای مردم حق مظاهره کردن را می دهند اما تصویر برداری از صحنه ای تظاهرات را به رسانه ها نمی دهند. تظاهرات ب خاطر این است که رسانه ای شود و مردم بتوانند صدا های خود را به گوش جهانیان برسانند. وقتیکه جریان تظاهرات آنها در رسانه نشر نشوند، پس فایده تظاهرات آنها چه است؟ بناءً خواست مردم از طالبان و حکومت جدید این است که آنها قسیمکه به تظاهرات اجازه می دهند به رسانه ها نیز اجازه دهند که تظاهرات را به تصویر بکشند. اجازه دادن به تظاهرات و فعالیت رسانه ای به رسمیت شناختن طالبان کمک خواهند کرد و کشور های جهان با این حکومت کمک ها را فراهم خواهند کرد.
پاسخ2 دیدگاه
در بیست سال گذشته رسان ها خیلی رشد کرده بود، بهتر از کشور های همسایه افغانستان و حتی برخی کشور های غربی بود اما پس از آن که طالبان قدرت را در دست گرفتند و نظام امارت اسلامی را تاسیس کردند، رسانه با مشکلات فراوان رو برو است و بسیار از رسانه فعالیت های خویش را متوقف کردند. خشونت ها علیه خبرنگاران و گزارش گران نیز به تناسب حکومت قبلی در امارت اسلامی زیاد شده است. در حکومت قبلی نیز خشونت ها علیه خبرنگاران و رسانه ها وجود داشت، آنها مورد خشونت و سانسور از سوی زورمندان و وکیلان پارلمان قرار می گرفت ولی حکومت در کار رسانه ها و خبرنگاران کاری نداشت و هر چیزیکه نشر می کرد حکومت برای شان چیزی نمی گفت. اما طالبان به رسانه ها و خبرنگاران احترام ندارند و فکر می کنند که همه رسانه ها و خبرنگاران دشمن آنها هستند. طالبان باید رویکرد خود علیه رسانه ها و خبرنگاران را تغییر بدهند زیرا اکنون زمان تغییر کرده و باید او همه اوضاع رسانه ها گزارش تهیه کنند و آن را به نشر بسپارند و حکومت طالبان باید با رسانه ها و خبرنگاران همکار باشند نه اینکه آنها را لت و کوب کنند.
پاسخ2 دیدگاه