با گذشت ده ها سال هنوز هم بمب های اتحاد جماهیر شوروی افغان ها را می کشند

بامیان -- غلام محی الدین آهی می کشد چون راجع به پسر ۱۴ ساله خود فکر می کند، که در فصل بهار با بمبی که قرن گذشته در تپه های ولایت بامیان افتاد، کشته شد.

محی الدین که بقایای پسرش را بعد از آن دریافت کرد که روزی به خانه نیامد، گفت، «ما می دانستیم که این کوه خطرناک بود.»

«ما از ماین ها آگاه بودیم، اما نتوانستیم آنها را پیدا کنیم. آنها پس از بمباران در ریگ نرم دفن شده بودند.»

چهل سال پس از حمله اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان -- و پس از سه دهه از پایان درگیری -- بقایای جنگ هنوز هم در سراسر کشور زندگی ها را از بین می برند.

مجتبی، پسر محی الدین همراه با دو دوست ۱۲ و ۱۴ ساله به تاریخ ۲۷ ثور هنگامی کشته شد، که به جستجوی توت ها در این سرزمین آرام رفته بودند، جائیکه کوه های قهوه ای رنگ در زیر برف قرار دارند.

روز بعدی هنگامی که هیچکدام از آنها برنگشته بودند، محی الدین و باشنده گان دیگر از روستای کوچک او به نام آهنگران، شروع به جستجو کردند.

محی الدین یادآوری می کند، «پسرم را در وضعیتی پیدا کردم که فقط سینه و سرش مانده بود.»

مجتبی و دوستانش بر اثر مهمات باقی مانده بمب ها کشته شدند که با نام ای او-۲.۵ آر تی ایم نامیده می شوند.

این بمبهای خوشه ای مورد استفاده گسترده نیروهای شوروی قرار گرفتند، که آنها را مانند باران مرگبار در سراسر افغانستان در سالهای پس از حمله قوس ۱۳۵۸ خود فرو ریختند.

محی الدین ۴۴ ساله، این جنگ را به خوبی به یاد می آورد. وی گفت که قبلاً چای را به جنگجویان مجاهدین می داد که در این کوه ها پنهان می شدند و گزمه های شوروی را به کمین می کشیدند.

کندنکاری برای مین ها

بر اساس یک گزارش دیده بان حقوق بشر در سال ۱۳۹۵، اخیراً از این سلاح های خوشه ای در سوریه استفاده شده است.

بشیراحمد، رئیس تیم ماین پاکی از گروه ماین پاکی دانمارک (DDG)، گفت، «این ماین خطرناک ترین است؛ این در برابر لرزش بسیار حساس است.»

این سازمان بشردوستانه از سال ۱۳۷۸ در چندین ولایت مشغول پاک سازی مواد منفجره ناشی از جنگی است که اکثر جوانان هرگز در آن دوره زندگی نکرده اند.

این تپه های بامیان، که به عنوان خانه دو مجسمه غول پیکر بودا از زمان قرن ششم مشهور است، که طالبان در سال ۱۳۸۰ منفجر کردند، برای ماین ها و سایر مواد منفجره بطور گسترده کندنکاری شده است.

در نزدیکی محل انفجار که باعث کشته شدن مجتبی و دوستانش شد، کارمندان گروه ماین پاکی دنمارک مسیرها را با رنگ سفید نشانی کرده اند که نشان می دهد کدام مناطق بی خطر هستند.

حبیب نور، رئیس گروه ماین پاکی دنمارک برای این ولایت گفت، «این آخرین میدان نبردی است که به سال ۱۳۶۷ بر می گردد و ما در بامیان پاکسازی می کنیم.»

بامیان، یک منطقه تحت تسلط هزاره های شیعه می شود و نسبتاً از خشونت هایی که موجب بقیه افغانستان می شود متأثر نشده است، به زودی نخستین ولایت از ۳۴ ولایات افغانستان خواهد بود که همه مناطق ماین آلود شناخته شده پاک شده اند.

گروه ماین پاکی دنمارک تنها در منطقه اطراف آهنگران ۲۶ دستگاه انفجاری را پیدا کرد.

نور گفت، «ما با اطلاعاتی از مردم این منطقه را بازرسی کردیم و افراد محلی را یافتیم که در آنجا جنگیده بودند.»

قربانیان بی گناه

در محلی نزدیک به آهنگران که توسط ای اف پی بازدید شده است، ماین پاکان زیر یک آسمان آبی روشن کار می کردند که یک داکتر و رهبر تیم همیشه حاضر بودند.

این تیم هشت نفره، زره آبی روشن را بر بدن پوشیده و بی سر و صدا در زمین کار می کرد، فقط با صدای فریاد زاغ ها و آواز آلات کشفی فلزی سکوت آنها شکسته می شد.

زرخا ۲۶ ساله گفت که او چند روز قبل اولین بمب خوشه ای خود را پیدا کرده است.

او با شرح اینکه چگونه تیم وی با دقت حول دستگاه حساس را حفر کرده و سپس آن را در یک انفجار کنترل شده تخریب کرد گفت، «من خیلی ترسیده بودم.»

بر اساس آمار حکومت، سال گذشته، ماین ها و 'بقایای مواد منفجره جنگ' ۱۳۹۱ نفر افغان را کشته یا زخمی کردند که بیش از نصف آنها کودک بودند.

عبدالحکیم نورزی، رئیس گروه ماین پاکی دنمارک مستقر در کابل گفت، «این دستگاه منفجره پس از ۱۰۰ سال هنوز قابل استفاده است. فلز و پلاستیک منهدم خواهد شد، اما مواد منفجره نه.»

شوروی ها 'زندگی های ما را نابود کرد'

احمد، رهبر تیم ماین پاکی گفت،وی عصبانی است که افغانستان همچنان توسط جنگ شوروی ویران باقی مانده است.

وی با افزودن اینکه وی از سال ۱۳۸۲ بدینسو ماین پاکی می کند و از کارش خسته شده است گفت، «آنها زندگی ما را نابود کردند. از دست آنها، ما به جای اینکه داکتر یا انجنیر یا معلم بشویم، باید ماین ها را پاکسازی کنیم.»

این تیم در حالی که به سمت کوه پائین می رود، یک گروه کودکان را دید که در خارج از مکتب متوسطه این قریه بازی می کنند.

ناهیده ۱۱ ساله، زیر چادر کوچک سفید که موهایش را پوشانده، لبخند باحیا می زند.

وی مجتبی را به خوبی به یاد می آورد. وی گفت، «او پسر کاکای من بود. وقتی فهمیدم که او مرده است گریه کردم.»

وی در پاسخ به این سؤال كه آیا او چیزی درباره جنگ با شوروی ها می داند، گفت، «من نمی دانم كه بمب ها از كجا آمده اند.»