در یک ضربه دیگر به حقوق تعلیم و تربیه، مدافع آموزش دختران افغان بازداشت شد

کابل -- خانواده وی و هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) به روز سه شنبه (۸ حمل) گفتند که بنیانگذار پروژه ای که برای آموزش دختران در افغانستان کمپاین می کند، در کابل بازداشت شده است.

برادرش سمیع الله ویسا به خبرگزاری فرانسه گفت که مطیع الله ویسا، رئیس راه قلم، بعد از خواندن نماز شام دوشنبه توسط مردان در بیرون مسجدی در کابل متوقف شد.

او گفت، «وقتی مطیع الله از آنها کارت هویت خواست، او را لت و کوب کردند و به زور با خود بردند.»

وی گفت، «او به دلیل فعالیت هایش در بخش تعلیم و تربیه دستگیر شده است. او هرگز نه با هیچ کس دیگری و نه هم با دولت قبلی کار کرده است. او فقط برای راه قلم کار می کرد.»

برادر دیگر او به نام عطاالله ویسا صبح روز سه شنبه در توییتی نوشت که منزل این خانواده توسط نیروهای امنیتی محاصره شده، دو برادرش مورد ضرب و شتم قرار گرفته و مادرش تهدید شده است. تلیفون و لپ تاپ مطیع الله ضبط شدند.

یوناما دستگیری ویسا را تایید کرد و از مقامات خواست «محل اختفای وی، دلایل دستگیری وی را روشن کنند و از دسترسی وی به نماینده حقوقی و تماس با خانواده اطمینان فراهم کنند.»

مصمم به آموزش دختران

دختران بیش از یک سال است که از رفتن به مکتب متوسطه و پوهنتون منع شده اند و افغانستان را به تنها کشوری در جهان تبدیل می کند که چنین محدودیت هایی را برای تحصیل وضع می کند.

راه قلم برای مکاتب و توزیع کتاب در مناطق روستایی کمپاین می کند و مدت هاست که خود را وقف انتقال اهمیت آموزش دختران به بزرگان روستاها کرده است، جایی که نگرش ها آهسته آهسته در حال تغییر است.

از زمان ممنوعیت مکاتب متوسطه برای دختران، ویسا به بازدید از مناطق دورافتاده برای جلب حمایت مردم محلی ادامه داده است.

او ساعاتی پیش از دستگیری اش در توئیتی نوشت، «مردان، زنان، سالخوردگان، جوانان، همه از هر گوشه‌ای از کشور خواستار حقوق اسلامی برای تحصیل دخترانشان هستند.»

هفته گذشته، در حالی که سال تحصیلی جدید بدون دختران نوجوان آغاز شد، او تعهد کرد که کمپاین خود را ادامه دهد.

وی در پیام توئیتری نوشت، «خساراتی که تعطیلی مکاتب ایجاد می‌کند غیرقابل جبران و غیرقابل انکار است. ما با مردم محلی جلساتی برگزار کردیم و در صورت تعطیلی مکاتب به اعتراض خود ادامه خواهیم داد.»

حتی قبل از ممنوعیت تحصیل دختران، راه قلم به افزایش سواد در مناطق دور افتاده کشور اختصاص داشت.

بر اساس گزارش بانک جهانی، با بیش از ۷۰٪ زنان افغان ناتوان از خواندن و نوشتن، افغانستان بدترین شاخص های تحصیلی را برای زنان در آسیا دارد.

ویسا در یک دهه گذشته از تمام ۳۶۰ ولسوالی افغانستان برای ارتقای آموزش دیدن کرده است.

او در مصاحبه ای با صدای آمریکا که به تاریخ ۱ ثور سال گذشته منتشر شد، گفت، «ما ده ها مکتب را در سراسر کشور افتتاح کرده ایم که بیش از ۱۱۰۰۰۰ متعلم در آنها ثبت نام کرده اند.»

کار آسان نبوده است.

او گفت، «ما دو بار در حین حرکت در مناطق روستایی از شلیک مستقیم به موتر ما جان به سلامت بردیم... و همیشه افرادی بوده اند که مرا با نام و نشان صدا می زنند و تهدید به کشتن ام می کنند.»

به گزارش صدای آمریکا، راه قلم در سراسر کشور بیش از ۲۴۰۰ داوطلب دارد که به راه اندازی صنف های درس محلی، یافتن معلمان، توزیع کتاب و قرطاسیه، و سازماندهی گردهمایی های اجتماعی در حمایت از آموزش برای دختران و پسران کمک می کنند.

ویسا گفت، «کار ما کاملاً غیرسیاسی است و ما هرگز با هیچ برنامه سیاسی مخالف یا حمایت نمی کنیم.»

با وجود خطرات، او همچنان متعهد به ترویج پیام خود است.

او سال گذشته به صدای آمریکا گفت، «من تغییری را در طرز فکر مردم در مورد آموزش زنان می بینم. در گذشته، مردم حتی در مورد تحصیل زنان صحبت نمی کردند. اکنون آنها خواستار آن هستند، زیرا به داکتران، معلمان، نویسندگان زن و غیره نیاز دارند.»

صدای خود را بلند کنید

به گفته صندوق اعانه کودکان ملل متحد (یونیسف) بیش از ۱.۱ میلیون دختر افغان از حصول آموزش متوسطه محروم شده اند.

سمنتا مورت، سخنگوی یونیسف در افغانستان، سال گذشته به صدای آمریکا گفت، «هر گونه ابتکارات مردمی که به جوامع کمک می کند تا ارزش آموزش برای همه کودکان را بهتر درک کنند، در افزایش تقاضا برای آموزش و جذب دختران بیشتر به مکتب بسیار ارزشمند است.»

شینکی کروخیل، نماینده سابق پارلمان افغانستان و یک فعال حقوق زنان، راه قلم را «جنبش بسیار مهم در افغانستان» خواند.

او به صدای آمریکا گفت، «برای یک افغانستان خودکفا، مستقل و مرفه به اندازه آموزش نیازی هیچ چیزی دیگری وجود ندارد، و این چیزی است که این جنبش در تلاش است تا به آن دست یابد.»

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان، در سخنرانی اخیر خود در جنیوا گفت که ممنوعیت تحصیل دختران «ممکن است جرم آزار و اذیت جنسیتی باشد که مقامات می توانند در قبال آن پاسخگو باشند.»

او به روز سه شنبه در توییتی نسبت به دستگیری ویسا ابراز نگرانی کرد و گفت، «امنیت او در درجه اول مهم است و باید تمام حقوق قانونی او رعایت شود.»

پشتنه زلمی خان درانی، رئیس آموزش غیرانتفاعی اداره لرن افغانستان، افزود، «صدای خود را برای او بلند کنید.»

ویسا دومین معلم برجسته ای است که در ماه های اخیر به دلیل کمپاین برای آموزش دختران بازداشت شده است.

در ماه دلو، مقامات یک استاد سابق ژورنالیزم به نام اسماعیل مشعل را پس از اینکه رسانه های محلی او در حالی نشان دادند که کتاب های را در اطراف کابل بر سر کراچی می فروشد و به رهگذران عرضه می کند، بازداشت کردند.

این به دنبال یک حضور زنده در تلویزیون بود که در آن او اسناد تحصیلی خود را برای محکوم کردن محدودیت‌ های حق کار و تحصیل زنان پاره کرد.