رشته قرض ها: وضعیت سریلانکا در تجارت با چین هشداری برای دیگران است

هامبانتوتا، سریلانکا-- تحلیلگران هشدار می دهند که خطرات تجارت با پکنیگ به وضوح در وضعیت وسریلانکا دیده می شود. این کشور به دلیل خرابکاری وام های چینی و پروژه های زیربنایی دچار یک بحران بزرگ سیاسی و اقتصادی شده است.

آنها می گویند که درس های آموخته شده در سریلانکا یک داستان هشداردهنده برای وام گیرندگان وام های چینی و دریافت کنندگان پروژه های زیربنایی چین است - به ویژه آنهایی که با طرح کمربند و جاده (بی ار آی)، که به عنوان یک کمربند یک جاده (او بی او آر) نیز شناخته می شود، ارتباط دارند.

تورن متقاعد آمیت بانسال، استراتژیست دفاعی و تحلیلگر امور بین الملل، در کنفرانس آنلاین جمعه گذشته (۲۴ سرطان) که از سوی رید لانترن انالیتیکا (آر ال ای)، یک مرکز مستقل مطالعات مقیم در هندوستان میزبانی می شد، گفت که طرح تلک بدهی چین ساده است.

آر ال ای به نقل از بانسال در توییتر خود نوشت، «کشور باید موقعیت استراتژیک داشته باشد، باید فقیر باشد و باید سیاستمداران فاسد در راس آن وجود داشته باشد. پس از تحقق این ۳ شرط، چین وام های سخاوتمندانه ارائه می دهد و به تدریج آن را تحت حاکمیت خود می آورد.»

جی. جاگاناتان، معاون پروفیسور مطالعات امنیت ملی در دانشگاه مرکزی جمو، گفت که الگوی چین برای ارائه وام به کشورها با بی آر آی یکسان است.

به گزارش آر ال ای، او گفت، «آنها همیشه رژیم های استبدادی را انتخاب کرده اند که فاقد پاسخگویی و شفافیت عمومی هستند. آنها وام می دهند و منتظر می مانند تا قرض کشور را به دام بیاندازد.»

بسیاری از کشورهای خاورمیانه و آسیای مرکزی از جمله عراق، مصر، ایران، قزاقستان، تاجیکستان، ازبکستان و قرقیزستان که همگی میلیاردها دلار به چین بدهکار هستند، با این الگو مطابقت دارند.

رشته مرواریدها

خالی ترین میدان هوای جهان، یک رستوران چرخنده بدون مشتری، برج لوتوس کلمبو با ارتفاع ۳۵۰ متر، یک استدیوم عظیم کریکت، تالار کنفرانس بین‌المللی که به سختی استفاده می‌شود، ده ها جاده و پل استفاده نشده و یک بندر دریایی مملو از بدهی و غیره از جمله پروژه‌های بی ثمرهستند که به بحران در سریلانکا کمک کردند.

علیرغم تضمین مقامات سریلانکا و چین مبنی بر اینکه سرمایه گذاری های پکینگ در این کشور «صرفا اقتصادی» است، ناظران انگیزه های پنهانی را می بینند.

پاتریک مندیس یک دیپلمات سابق آمریکایی و یک استاد نظامی در ناتو و فرماندهی هند و اقیانوس آرام وزارت دفاع ایالات متحده گفت، در واقع، سریلانکا «جواهری» از بی آر آی چند میلیارد دلاری چین در سراسر منطقه هند و اقیانوس آرام است که بندر هامبانتوتا، شهر بندری کلمبو، برج لوتوس کلمبو و بسیاری از پروژه‌های زیرساختی عظیم را به هم متصل می‌کند.

او به تاریخ ۲۰ سرطان در مجله هاروارد اینترنشنل ریویو نوشت، «این بنادر به راحتی می توانند به ترکیبات نظامی و غیرنظامی دو هدفه تبدیل شوند.»

وی می نویسد، «علاوه بر این، در جوار آن میدان هوایی بین‌المللی متالا راجاپکسا با تنصیبات ملکی و نظامی طوری ساخته شده است که می توان در آینده برای اهداف دوگانه استفاده کرد.»

چین اولین پایگاه نظامی خارج از کشور خود را در سال ۱۳۹۶ در جیبوتی افتتاح کرد تا بنا بر گزارش ها، عملیات دریایی بین اقیانوس هند و شرق آفریقا را آسان بسازد. پکینگ از تهدید دزدی دریایی در خلیج عدن و تمایل خود برای تامین امنیت خطوط دریایی بین المللی به عنوان توجیه استفاده کرد.

مقامات پکینگ از همین استدلال استفاده کرده اند تا یک پایگاه نظامی در غرب آفریقا را نیز مطرح کنند.

هنگامی که اواخر سال گذشته اخباری مبنی بر ساخت مخفیانه پایگاه نظامی چین در امارات متحده عربی منتشر شد، زنگ خطر در سراسر منطقه و فراتر از آن به صدا درآمد.

در سال‌های اخیر، علاوه بر زیرساخت‌های عظیم در سریلانکا، چین تأسیسات بندری تجاری در پاکستان، ایران و سایر مناطق کلیدی ایجاد کرده است که نیروی دریایی به سرعت در حال گسترش آن می تواند به سرعت از آن استفاده کند.

همه اینها بخشی از استراتیژی «رشته مروارید» پکینگ برای اتصال سرزمین اصلی چین به شاخ آفریقا از طریق شبکه ای از تاسیسات نظامی و تجاری است.

در اواخر ماه جدی، تهران اعلام کرد که اجرای توافقنامه همکاری راهبردی جامع ۲۵ ساله با چین را که سال گذشته امضا شد، آغاز کرده است.

بر اساس شرایط این قرارداد، ایران از طریق راه اندازی پروژه های سرمایه گذاری به ارزش ۴۰۰ میلیارد دالر در بی آر آی مشارکت خواهد کرد.

اگرچه این قرارداد ظاهراً ماهیت تجاری دارد، اما سرمایه گذاری چینی ها در بنادر جاسک و ایران چابهار به نیروی دریایی به سرعت در حال رشد آن اجازه می دهدتا دامنه خود را گسترش دهد.

وال استریت ژورنال در سال ۱۳۸۸ به نقل از مقامات ایالات متحده و متحدانش گزارش داد، در مثالی دیگر، چین با کمبودیا یک توافق محرمانه منعقد کرد تا به نیروی دریایی این کشور اجازه دهد از پایگاهی در آن کشور استفاده کند.

مقامات چین و کمبودیا هر دو این گزارش ها را تکذیب کردند و آنها را «اخبارجعلی» و «شایعات» خواندند.

واشنگتن پست به تاریخ ۱۶ جوزا به نقل از مقامات غربی گزارش داد، اما اکنون چین به طور مخفیانه در کمبودیا یک مرکز دریایی برای استفاده انحصاری ارتش خود می سازد.

به گفته مندیس، «همه این پروژه ها ابتدا در داخل بی آر آی به عنوان کمک توسعه تبلیغ شدند. همانطور که در «داستان هشداردهنده» سریلانکا نشان داده شده است، در واقع، بی آر آی استراتیژی بلندپروازانه سیاست خارجی چین برای تحت تأثیر قرار دادن کشورهای در حال توسعه تحت قلمرو نفوذ خود بوده است.»

بحران در سریلانکا

پس از ماه‌ها خاموشی و کمبود شدید مواد غذایی و سوخت در سریلانکا، هفته‌ها تظاهرات مسالمت‌آمیز با درخواست استعفای دولت به دلیل سوءمدیریت اقتصادی در ماه ثور به خشونت کشیده شد و پنج نفر کشته و حداقل ۲۲۵ تن دیگر زخمی شدند.

رئیس جمهور گوتابایا راجاپاکسا در ماه سرطان از کشور گریخت.

این بحران به دلیل پروژه‌هایی که توسط چین تامین می‌شود و به‌عنوان یادمان‌های نادیده گرفته شده در برابر زیاده‌خواهی‌های دولت به شمار می‌روند، تشدید شده است.

محور اصلی این زیرساخت، یک بندر دریایی عمیق در مصروف ترین خط کشتیرانی شرق به غرب جهان بود که قرار بود فعالیت های صنعتی را تحریک کند.

در عوض، از لحظه ای که او شروع به کار کرده است، پول در آن ضایع شده می رود.

دینوکا، یکی از ساکنان قدیمی هامبانتوتا، به ای اف پی گفت، «زمانی که پروژه ها اعلام شد، بسیار امیدوار بودیم و این منطقه بهتر شد.»

وی افزود، «اما اکنون هیچ معنایی ندارد. آن بندر از ما نیست و ما در حال مبارزه برای زنده ماندن هستیم.»

بندر هامبانتوتا نتوانست وام های ۱.۴میلیارد دالری چین را که برای تامین مالی ساخت آن تامین شده بود، تامین کند و در مدت شش سال ۳۰۰ میلیون دلار را از دست داد.

در سال ۱۳۹۶، بندر دریایی مذکور برای مدت ۹۹ سال به یک شرکت دولتی چینی به اجاره داده شد. معامله ای که نگرانی هایی را در سراسر منطقه ایجاد کرد که پکینگ یک پایگاه استراتژیک در اقیانوس هند را برای خود تضمین کرده است.

برعلاوه بندر مذکور یکی دیگر از ولخرجی های مورد حمایت چین ساخت یک مرکز کنفرانس ها است که ۱۵.۵ میلیون در آن به مصرف رسیده و از زمان افتتاح آن تا حد زیادی استفاده نشده است.

در همان نزدیکی میدان هوایی راجاپاکسا قرار دارد که با وام ۲۰۰ میلیون دالری از چین ساخته شده است و به قدری کم استفاده می شود که در مقطعی قادر به پرداخت مصارف برق خود نبود.

در پایتخت، کلمبو، پروژه شهر بندری با بودجه چین وجود دارد - جزیره ای مصنوعی به مساحت ۶۶۵ ایکر که با هدف تبدیل شدن به یک مرکز مالی رقیب دبی راه اندازی شده است.

اما منتقدان قبلاً این پروژه را به «تلک بدهی پنهان» نامیده بود.

غرق در قرض ها

چین بزرگترین وام دهنده دوجانبه کلمبو است و حداقل ۱۰ درصد از بدهی خارجی ۵۱ میلیارد دلاری آن را در اختیار دارد.

به گفته تحلیلگران، اگر وام به شرکت های دولتی و بانک مرکزی سریلانکا در نظر گرفته شود، رقم واقعی به طور قابل توجهی بیشتر است.

دولت سریلانکا که قادر به پاسخگویی به بدهی فزاینده خود نبود و با کاهش درجه اعتباری باعث خشک شدن منابع وام های جدید در بازار بین المللی پول شد، در ماه حمل اعلام کرد که تعهدات وام های خارجی خود را نکول کرده است.‌

این کشور به دنبال مذاکره مجدد درباره برنامه بازپرداخت خود با چین بود، اما پکینگ در عوض وام های بیشتری را برای بازپرداخت وام های موجود ارائه کرد.

این پیشنهاد با درخواست کمک سریلانکا به صندوق بین المللی پول (آی ام اف) خنثی شد.

چی ژنهونگ، سفیر چین در آن زمان به خبرنگاران گفت، «چین تمام تلاش خود را برای کمک به سریلانکا برای عدم پرداخت بدهی انجام داده است، اما متأسفانه آنها به صندوق بین المللی پول مراجعه کردند و تصمیم گرفتند که نکول کنند.»

برای بسیاری از سریلانکایی ها، پروژه‌های زیرساختی عمدتاً استفاده نشده به نمادهای قدرتمندی از خطرات تجارت با چین تبدیل شده‌اند.

کریشانتا کولاتونگا، صاحب یک دوکان قرطاسیه فروشی در کلمبو، گفت، «ما در حال حاضر وام‌های زیادی دریافت کرده‌ایم.»

کسب و کار کولاتونگا در نزدیکی ورودی برج لوتوس قرار دارد، آسمان‌خراشی به شکل گل که توسط سرمایه‌های چینی تامین می‌شود.

نمای شیشه‌ای رنگارنگ این برج بر خط افق پایتخت غالب است، اما فضای داخلی آن - و یک رستوران گردان برنامه ریزی شده با مناظر پانوراما از شهر- هرگز به روی مردم باز نشده است.

کولاتونگا پرسید، «اگر ما در حال گدایی غذا بمانیم، چه فایده ای دارد که به این برج افتخار کنیم؟»