روسیه تهدید گروه داعش را به عنوان یک بهانه ای بزرگ جلوه می دهد تا بالای منطقه تسلط پیدا کند

کابل -- تعدادی از تحلیلگران افغان می گویند که روسیه برای تحکیم تسلط خود بالای کشورهای منطقه، تهدید گروه داعش را به طور قصدی بزرگ نشان می دهد.

سه کشور همسایه افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبیکستان، جمهوری ‌های شوروی سابق هستند که هنوز تحت نفوذ مسکو هستند، اما طی سال‌ های اخیر تلاش کرده ‌اند که از مدار کریملین خارج شوند.

این حرکت به سوی استقلال، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و متحدینش را نگران ساخته است و ناظرین می‌گویند که رویدادهای اخیر نشان می‌ دهند که روس ‌ها چگونه تلاش می‌ کنند تا این کشورها را پس در چنگ خود درآورند.

پوتین به تاریخ ۲۳ میزان در یک جلسه آنلاین کشورهای مشترک المنافع (سی آی اس) گفت، استخبارات روسیه نشان داده است که حدود ۲۰۰۰ نفر جنگجویان داعش در شمال افغانستان تجمع کرده و ممکن تلاش کنند تا کشورهای همجوار را از طریق «گسترش مستقیم» بی ثبات بسازند. این اظهارات عصبانیت رهبران طالبان را که می خواهند نشان دهند که وضعیت امنیتی را در کنترل خود دارند، برآنگیخت.

پوتین گفت، «در این زمینه، این بسیار مهم است که وضعیت در مرز با افغانستان به طور دوامدار تحت نظارت قرار بگیرد و برای مقابله با این جنگجویان آماده باشیم، و بر این اساس کار نیروهای امنیتی را هماهنگ کنیم تا در صورت لزوم عملیات ‌های ویژه مشترک را انجام دهند.»

لطیف نظری یک تحلیلگر امور بین المللی مستقر در کابل گفت، هیچ سازمان استخباراتی دیگری چنین حضور متمرکز را گزارش نداده است و روسیه با مبالغه در نزدیک شدن گروه داعش به مرزهای شمالی افغانستان، تلاش می کند تا نفوذ سیاسی و امنیتی خود را بالای کشورهای منطقه افزایش دهد تا همه آنها را تحت کنترل خود درآورد.

نظری با گفتن اینکه دانستن گروه داعش و سایر گروه‌ های افراطی به عنوان یک تهدید برای حاکمیت یک هدف دارد گفت، روس ‌ها به کشورهای آسیای میانه هشدار می ‌دهند که بدون حمایت روسیه با چالش‌ های امنیتی بزرگی روبرو خواهند شد.

نظری با استناد به برگزاری تمرینات نظامی مشترک اخیر در تاجیکستان به عنوان شواهد گفت، روسیه از خروج ایالات متحده از افغانستان به عنوان یک فرصتی برای گسترش تسلط خود در منطقه استفاده می کند.

سازمان معاهده امنیت جمعی (سی اس تی او) تحت تسلط روسیه به روز شنبه گذشته (۱ عقرب) یک تمرین شش روزه را در تاجیکستان به پایان رساند. به گفته کشورهای روسیه و تاجیکستان، بیشتر از ۵۰۰۰ سرباز در آن اشتراک کرده بودند.

اعضای سازمان معاهده امنیت جمعی (سی اس تی او) شامل ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرغیزستان، روسیه و تاجیکستان می شوند.

ابزار سیاسی برای روسیه

عبدالشکور سالنگی یک تحلیلگر امور روسیه مستقر در کابل به سلام تایمز گفت، «روس ها با اشاره کردن نادرست به حضور گروه داعش در افغانستان دو هدف را دنبال می کنند. اول اینکه آنها می خواهند کشورهای آسیای میانه را بیشتر به خود وابسته بسازند و این کشورها از نظر نظامی جز اینکه به حمایت روسیه وابسته باشند چاره ای ندارند.»

وی گفت، روسیه در حال حاضر حضور نظامی بزرگی در تاجیکستان دارد و می خواهد که نفوذ خود را در خارج از آسیای میانه گسترش دهد و کشورهای عضو سازمان معاهده امنیت جمعی را نیز شامل بسازد.

از جمله شش کشور عضو سی اس تی او، فقط تاجیکستان با افغانستان هم مرز است.

سالنگی در اشاره به سی اس تی او افزود، روس ‌ها تلاش می‌ کنند تا نفوذ سیاسی و نظامی خود را در منطقه تقویت کرده و همه کشورهای منطقه را زیر چتر خود قرار دهند.

مقدم امین یک تحلیلگر امور نظامی در کابل گفت، کریملین می خواهد که کشورهای منطقه را قناعت دهد که گروه داعش از شرق میانه بر افغانستان حمله کرده و همه کشورهای آمو دریا را تهدید خواهد کرد.

وی گفت، روابط روسیه با طالبان بحث برانگیز و غیرقابل پیش بینی اند.

امین گفت، در هفته‌ های اخیر افغان‌ ها متوجه شدند که روس‌ ها موقف خود را تغیر داده‌ و به طور متناوب از به قدرت رسیدن طالبان استقبال می‌ کنند و از تهدید احتمالی آنها برای کشورهای منطقه ابراز نگرانی می‌ کنند.

بی اعتمادی میان طالبان و مسکو

فهیم چکری یک دانشمند علوم سیاسی در پوهنتون کاردان کابل که اکنون به طور مؤقت در ترکیه به سر می برد به سلام تایمز گفت، اظهارات اخیر رئیس جمهور روسیه در مورد حضور ۲۰۰۰ جنگجویان داعش در شمال افغانستان جاییکه این کشور با کشورهای آسیای میانه مرز مشترک دارد و رد شدن این اظهارات از سوی سخنگویان طالبان، نشانه آشکار بی اعتمادی میان روس ها و طالبان است.

چکری گفت، تمرینات سی اس تی او در تاجیکستان همسایه برعلاوه انکار روسیه و تاجیکستان از به رسمیت شناختن طالبان به عنوان یک حکومت قانونی در نشست اخیر در مسکو که طالبان نیز در آن حضور داشتند، نشان می دهد که روابط میان مسکو و طالبان پر تنش شده اند.

ولی فروزان یک تحلیلگر امور سیاسی افغانستان مستقر در کانادا گفت، «هیچ کس نمی تواند انکار کند که خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان فرصتی را برای گروه های تروریستی فراهم می سازد تا از این کشور به عنوان یک پناهگاه امن استفاده کنند و البته روس ها نیز از این بابت نگران هستند».

وی افزود، به هر حال تمرینات اخیر سازمان معاهده امنیت جمعی در تاجیکستان، ترس پوتین از حضور گروه داعش در مناطق شمالی افغانستان و اظهارات طالبان مبنی بر اینکه داعش یک تهدید نیست، به ویژه وقتی در مورد وضاحت روابط میان طالبان و روسیه صحبت می شود، از جهات مختلف تفسیر شده می تواند.

فروزان گفت، این رویدادها نشانه های انکار ناپذیری از نارضایتی طالبان و افزایش تنش میان طالبان و مسکو می باشند.

مصطفی بیگزاد یک ژورنالست از کابل گفت، «اگرچه روسیه و طالبان برای تقویت روابط خود تلاش می کنند، اما پیرامون تضاد منافع و بی اعتمادی میان طالبان و روسیه و همچنان طالبان و چندین کشور آسیای میانه، مشکلات جدی ای وجود دارند».

وی گفت، «ما در موقف گیری های اخیر تناقض هایی را مشاهده می کنیم. به عنوان مثال، طالبان برخلاف پوتین از حضور گروه داعش در شمال افغانستان انکار کردند و پس از تمرینات نظامی روسیه با تاجیکستان، طالبان نیروهای ویژه خود را در سراسر مناطق مرزی مستقر کردند.»

بیگزاد گفت، «ملا عبدالغنی برادر معاون رئیس الوزرای طالبان به رئیس جمهور تاجیکستان هشدار داده است که در امور داخلی افغانستان مداخله نکند و گفت که اگر تاجیکستان مداخله کند، با واکنش طالبان روبرو خواهد شد».