ایالات متحده الظواهری رهبر القاعده را در خانه امن در کابل به قتل رساند

واشنگتن -- ایمن الظواهری، رهبر القاعده، یکی از تروریست های تحت تعقیب جهان و مغز متفکر حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ در ایالات متحده، در ساعات اول صبح روز یکشنبه (۹ اسد) در کابل در یک حمله هواپیمای بدون سرنشین کشته شد.

جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده روز دوشنبه در یک سخنرانی تلویزیونی گفت که برای حمله با دقت بالا که الظواهری را در شیرپور، یکی از ثروتمندترین محله‌های کابل، نابود کرد، حکم نهایی را صادر کرد.

بایدن گفت، «عدالت برقرار شد و این رهبر تروریست دیگر زنده نیست.»

یک مقام ارشد دولت ایالات متحده گفت، «چند سال است که دولت ایالات متحده از شبکه‌ای آگاه بوده که ما ارزیابی کردیم از الظواهری حمایت می‌کند.»

اما تنها در این سال بود که استخبارات ایالات متحده متوجه شد که خانواده او، همسر، دختر و فرزندانش به پایتخت افغانستان نقل مکان کرده اند.

این مقام گفت که خانواده مراقب بودند و از «طریقه دیرینه تروریستی» استفاده می کردند تا از ردیابی آنها به رهبر القاعده جلوگیری کنند.

در نهایت الظواهری ظاهر شد و هرگز آنجا را ترک نکرد.

این مقام گفت، «ما از آن خبر نداریم که آیا وی کدام وقت از این خانه بیرون رفته است یا خیر. ما الظواهری را چند بار برای مدت زمان طولانی در بالکن شناسایی کردیم.»

ایالات متحده دائماً این اقامتگاه چند طبقه را زیر نظر داشت تا الگوی زندگی خانواده را درک کند.

مقامات دفاعی و اطلاعاتی ساخت خانه را با هدف ضربه زدن به الظواهری بدون تهدید یکپارچگی ساختاری ساختمان مطالعه کردند تا خطر را برای غیرنظامیان به حداقل برسانند.

یک طرح حمله در ماه ثور و جوزا ساخته شد. مقامات این طرح را در جوزا نهایی کردند و به تاریخ ۱۰ سرطان با استفاده از مدل دقیق این اقامتگاه به بایدن ارائه کردند.

این مقام گفت، بایدن سؤالات مفصلی در مورد ساختمان، مسائل آب و هوا و خطر برای غیرنظامیان مطرح کرد.

سرانجام به تاریخ ۳ اسد، بایدن این تصمیم را گرفت.

این مقام گفت، هنگامی که الظواهری از بالکن بیرون آمد، با دو موشک هلفایر هدف قرار گرفت.

عکس‌های ظاهری ساختمان نشان می‌دهند که تنها چند پنجره در یک منزل منفجر شده و بقیه دست نخورده هستند.

وی گفت، «اعضای خانواده الظواهری در زمان حمله در سایر بخش‌های خانه امن حضور داشتند و عمداً مورد هدف قرار نگرفتند و آسیبی به آنها وارد نشد.»

ساکنان کابل گفتند که صدای انفجارهای متعدد را در شهر شنیده اند.

احمد میلاد، باشنده کابل به طلوع نیوز گفت، «صبح می خواستم به پوهنتون بروم، اما صدای دو انفجار را یکی پس از دیگری شنیدم.»

جهان امن تر شد

الظواهری پس از خروج نیروهای آمریکایی از این کشور به تاریخ ۹ سنبله سال گذشته، در اولین حمله فرا افق (از کشور دیگر) شناخته شده ایالات متحده بر یک هدف القاعده در افغانستان کشته شد.

این مقام قصر سفید گفت که این حمله «ضربه مهمی به القاعده وارد می کند و توانایی این گروه را برای عملیات کاهش می دهد.»

وزارت خارجه ایالات متحده اعلام کرد، «پس از مرگ الظواهری، جهان مکان امن تری است و ایالات متحده به اقدام قاطعانه علیه کسانی که کشور، مردم ما یا متحدان و شرکای ما را تهدید می کنند، ادامه خواهد داد.»

این مقام قصر سفید گفت که تصور می‌شود القاعده در سال‌های پس از حمله آمریکا به افغانستان ضعیف شده است و الظواهری «یکی از آخرین چهره‌ هایی بود که این نوع اهمیت را داشت.»

الظواهری، ۷۱ ساله، یک جراح مصری که قبل از روی آوردن به افراط گرایی خشونت آمیز در یک خانواده راحت در قاهره بزرگ شد، از زمان حملات ۱۱ سپتمبر برای بیش از ۲۰ سال متواری بود.

او پس از کشته شدن اسامه بن لادن توسط نیروهای ویژه آمریکایی در پاکستان در سال ۱۳۹۰، رهبری القاعده را بر عهده گرفت و ایالات متحده بر سر او ۲۵ میلیون دالر جایزه تعیین کرد.

الظواهری فاقد کاریزمایی بود که به بن لادن کمک کرد تا افراط گرایان را در سراسر جهان جمع کند، اما مهارت های تحلیلی خود را در خدمت القاعده قرار داد.

اعتقاد بر این بود که او استراتژیست و مغز متفکر اصلی است که عملیات ها، از جمله حملات ۱۱ سپتمبر را هدایت می کرد - و همچنین پزشک شخصی بن لادن بود.‌

الظواهری در اواسط دهه ۱۳۶۰ مصر را ترک کرد و عازم پیشاور پاکستان شد، جایی که مقاومت در برابر اشغال افغانستان توسط شوروی مستقر بود.

او در اینجا با بن لادن ملاقات کرد و در سال ۱۳۷۷ به یکی از پنج امضاکننده «فتوا» بن لادن مبنی بر حمله به آمریکایی‌ها تبدیل شد.

آینده القاعده

کالین کلارک، محقق مرکز صوفان، گفت که القاعده «در یک چهار راهی قرار دارد.»

او گفت، «علیرغم رهبری الظواهری، که تلفات القاعده را در حین بازسازی به حداقل رساند، این گروه همچنان با چالش های جدی در آینده مواجه است. سوال مطرح می شود که بعد از رفتن الظواهری چه کسی القاعده را رهبری خواهد کرد؟»

مرکز صوفان به تاریخ ۳۰ سرطان گزارش داد، گزارش سازمان ملل متحد که قبل از حمله ایالات متحده که منجر به کشته شدن الظواهری شد، منتشر شد، خط جانشینی فعلی القاعده را شرح می دهد و جایگزین های احتمالی رهبر دیرینه آن را فهرست می کند.

سیف العدل مصری الاصل که گفته می شود در ایران در حبس نیمه خانگی به سر می برد و عبدالرحمن المغربی متولد مراکش شامل این فهرست هستند.

دیگر جانشینان احتمالی ابوعبیده یوسف العنابی باشنده الجزایر معروف به یزید مبراک، که رهبر القاعده در مغرب اسلامی و احمد دیری شهروند سومالیایی، که رهبر الشباب گروه وابسته به القاعده در سومالیا است،‌ می باشند. دیری دو نام مستعار دارد: احمد عمر و ابوعبیده.

مرکز صوفان گفت، با توجه به آسیب پذیری رهبران القاعده در ایران - به ویژه پس از ترور ابومحمد المصری شخص شماره دو القاعده، در تهران در اسد سال ۱۳۹۹ ممکن است العدل نامزد احتمالی نباشد.

المغربی،‌ داماد الظواهری و یک کهنه سرباز تثبیت شده القاعده،‌ جانشین محتمل تری است.

نگرانی های امنیتی ماندگار

بسیاری از افغان ها از کشته شدن رهبر القاعده در کابل ابراز شگفتی کردند و گفتند که نمی توانند باور کنند که الظواهری در میان آنها پنهان شده بود.

فرشته، باشنده کابل، که خواست شهرت اش فاش نشود، گفت که از اطلاع از قتل الظواهری شوکه شده است.

او گفت، «خیلی ناراحت کننده است که بدانیم او اینجا زندگی می کند.»

یک دوکاندار که نخواست نامش فاش شود، گفت که او تعجب نکرده است.

وی گفت، «هر گروه تروریستی می تواند وارد سرزمین ما شود، از آن استفاده کند و به راحتی خارج شود.»

او گفت، «ما نمی توانیم از خود، خاک و دارایی خود محافظت کنیم.»

در گزارش ۲۵ جوزا، آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد به نگرانی‌های امنیتی در افغانستان اشاره کرد.

در این گزارش آمده است که پس از دوره اولیه کاهش حوادث امنیتی مرتبط با درگیری پس از سنبله گذشته، شاخه خراسان داعش و گروه های دیگر حملات خود را تشدید کردند.

سازمان ملل متحد بین ۱۱ جدی و ۳۱ ثور، ۸۲ حمله توسط داعش خراسان را در ۱۱ ولایت ثبت کرده است، در حالی که در مدت مشابه در سال گذشته، ۱۲۹ حمله در شش ولایت انجام شده بود.

سازمان ملل متحد در ماه دلو گفت که داعش، القاعده و سایر گروه های تروریستی خشونت آمیز «در آنجا [در افغانستان] از آزادی بیشتری نسبت به هر زمان دیگری در تاریخ اخیر برخوردارند.»