هرات -- گروهی از زنان در شهر هرات که پس از سقوط حکومت قبلی افغانستان در ماه اسد از تحصیل کردن و کار کردن منع شده اند، گردهم آمدن را آغاز کرده اند تا با هم کتب بخوانند.
حکومت جدید افغانستان فقط به بخشی از کارمندان دولتی اناث اجازه داده است تا به وظایف خود بازگردند که در بخش تعلیم و صحت کار می کنند، و موضع این حکومت در مورد اینکه قوانین در آینده چگونه خواهند بود، مبهم بوده است.
پوهنتون های دولتی از ماه اسد بدینسو بسته هستند. علاوه بر این، حاکمان جدید افغانستان به دختران اجازه نمی دهند که بالاتر از صنف ششم به مکتب بروند.
زنانی که در برنامه کتابخوانی اشتراک می کنند شامل متعلمین مکاتب ثانوی و محصلین پوهنتون ها و همچنان کارمندان سابق دولتی می شوند.
این برنامه در اواسط ماه عقرب آغاز شد و تا کنون حدود ۴۰ زن به آن پیوسته اند.
آنها دو دفعه در هفته در مرکز آموزشی، فرهنگی و تحقیقاتی استاد عبدالواحد بهره در شهر هرات گردهم می آیند.
منیژه بهره ۲۷ ساله گفت که وی این برنامه را آغاز کرده است تا از دستاوردهای زنان در دو دهه گذشته محافظت کند و در مبارزه با ناامیدی، محرومیت و افسردگی کمک کند.
وی گفت، «ما جلسات کتابخوانی را در زمانی آغاز کردیم که هر کس احساس ناامیدی و بیچارگی می کرد.»
وی افزود، «ما فکر کردیم که با تنظیم نمودن این جلسات می توانیم با ناامیدی مبارزه کنیم و با زنان کمک کنیم.»
بهره گفت، تعداد زنانی که در این برنامه اشتراک می کنند، هر روز افزایش می یابد و کسانی که اشتراک می کنند می گویند که با مطالعه علاقه دارند و در مورد آینده خود بیشتر احساس امیدواری می کنند.
وحیده سروش که وظیفه خود به عنوان یک محاسب در اداره مالیات هرات را از دست داد، از جمله کسانی است که به برنامه کتابخوانی پیوسته است.
وی گفت، «من نیز مانند سایر زنان روزهای سختی را پشت سر می گذارم. این چند ماه گذشته برای من بسیار دشوار بوده اند.»
وی گفت، «این برنامه به ما یک امید تازه داده و یک فرصتی را فراهم کرده است تا ما بتوانیم دوباره بایستیم، علمیت خود را گسترش داده و توانایی خود را بلند ببریم.»
سروش گفت، این برنامه آرامش بخش بوده است و افزود که وی از اینکه در میان زنان دیگر است، احساس مصؤنیت و آرامش بیشتری می کند.
خواندن برای یک آینده بهتر
اشتراک کنندگان می گویند، برای زنان محدودیت هایی که از ماه اسد بدینسو بر آنها تحمیل شده اند، منجر به احساس ناامیدی شده اند اما گردهم آمدن برای خواندن و آمیزش اجتماعی با زنان دیگر، برخی از این احساسات را کاهش داده است.
نیلوفر نیک سیر یک استاد مؤسسه تحصیلات عالی کهکشان شرق یک پوهنتون خصوصی در شهر هرات و یکی از اعضای این برنامه گفت، در زمانی که همه احساسات ناامیدی و ناکامی را دارند، خواندن کتاب می تواند یک راهی باشد که از آشفتگی روانی فرار کنیم.
وی گفت، خواندن کتاب به شخص یک احساس امیدواری می دهد که گویا همه چیز از هم نپاشیده و زندگی ادامه خواهد داشت.
سیر گفت، «ما نمی خواهیم که در تاریکی بمانیم، بلکه می خواهیم هر دفعه ای که کتابی را باز می کنیم صداهای خود را بلند کنیم. ما نسلی هستیم که خواندن کتاب را دوست دارد.»
وی گفت، «ما در ۲۰ سال گذشته بیرون می رفتیم و کار می کردیم. ما غیرفعال نخواهیم ماند، بلکه به مبارزه برای آرمان های خود ادامه خواهیم داد.»
سیر گفت، با توجه به اینکه مکاتب و پوهنتون ها هنوز برای دختران بسته هستند، این برنامه یک بستری را برای خواندن کتاب ها، ابراز کردن نظریات و یادگرفتن اینکه چگونه امید را از دست ندهیم، ارائه می کند.
وی گفت، چنین برنامه ها اکنون بیشتر از هر زمان دیگری ضروری هستند و افزود که خواندن کتاب می تواند احساسات ناامیدی را از بین ببرد و مردان و زنان را برای خوش بین شدن نسبت به ساختن یک آینده روشنتر، توانمند می سازد.
وی گفت، «حرکاتی که با کتاب و مطالعه شروع می شوند ممکن برای انکشاف و نتیجه دادن وقتگیر باشند، اما در دراز مدت یک تاثیر قدرتمندی را خواهند داشت.»
وی افزود، «این جلسات کتابخوانی ممکن امروز یا فردا مؤثر نباشند، اما در روزهای آینده تأثیرگذار خواهند بود.»
سارا عربزاده یک فعال جامعه مدنی در شهر هرات گفت، زنان می توانند از روش های مختلف استفاده کنند تا از محدودیت های فعلی جلوگیری کنند.
وی گفت، «زنان در برابر محدودیت ها و بی عدالتی به طور شجاعانه ایستادگی کرده اند تا یک آینده بهتری داشته باشند.»
وی افزود، «اگر زنان تصمیم بگیرند که بیرون بروند و فعالیت های اجتماعی خود را از سر بگیرند، هیچ کس نمی تواند آنها را از انجام دادن این کار باز دارد.»
صداهای خاموش
زنانی که در برنامه کتابخوانی در شهر هرات اشتراک می کنند می گویند که هدف از این برنامه بلند کردن صداهای میلیون ها زن افغان است که به دلیل محدودیت ها نمی توانند صحبت کنند.
هائیده حیدرزاده یک محصل سال سوم دیپارتمنت زبان و ادبیات دری پوهنتون هرات گفت، زمانی که وی با زنان دیگر یکجا می شود، وی انگیزه پیدا می کند و در مورد آینده خود تشویق می شود.
وی گفت، «زمانی که پوهنتون بسته شد، من احساس خستگی کردم و امیدم را از دست دادم، اما پس از اشتراک کردن در این جلسات، احساس می کنم که آن ابرهای افسردگی در حال عبور هستند.»
حیدرزاده گفت، «ما متعهد هستیم که به اشتراک کردن در این برنامه ادامه دهیم و در جامعه کار کنیم. ما با تجمع کردن در اینجا می خواهیم برای تمام زنان افغان که خاموش شده اند و در تاریکی نگهداشته شده اند، امیدواری و اشتیاق را ایجاد کنیم.»
مرجان وفا یک محصل سال سوم فاکولته ژورنالیزم و رسانه های گروهی پوهنتون هرات گفت، بسته شدن پوهنتون ها برای زنان به معنای به خطر انداختن دستاوردهایی است که زنان و دختران در ۲۰ سال گذشته برای به دست آوردن آنها تلاش کرده اند.
وی گفت، «بعد از اینکه من از رفتن به پوهنتون منع شدم، بسیار احساس ناامیدی کردم و فکر کردم که ما دوباره به اکثریت خاموش تبدیل شده ایم و به سوی عقب حرکت کرده ایم.»
وی گفت، «من نمی توانم به پوهنتون بروم، اما می توانم با زنان دیگر گردهم بیایم تا مطالعه کنیم و یک آینده بهتری را بسازیم.»
وفا افزود، «اگر هیچ گزینه دیگری برای ما باقی نماند، ما به برگزاری جلسات کتابخوانی خود در خانه های خود ادامه خواهیم داد تا علمیت و توانایی خود را افزایش دهیم.»