بمبگذار انتحاری داعش اویغوری روابط خطرناک طالبان با چین را نشان می دهد

کابل -- تحلیلگران هشدار می دهند، در حالیکه طالبان به پیش می روند تا یک اتحاد را با چین ایجاد کنند، خطر امنیت و ثبات افغانستان رو به افزایش است.

آنها می گویند، انفجار هفته گذشته در یک مسجد شیعیان در کندز نمونه ای از خطرات تکیه کردن بر حمایت چین است.

شاخه خراسان داعش مسؤلیت انفجار ۱۶ میزان را بر عهده گرفت و گفت که این بمبگذار انتحاری «از اویغوری هایی بوده است که طالبان تعهد سپرده اند تا در واکنش به خواسته های چین و مطابق پالیسی های چین بر ضد مسلمانان (در سینکیانگ) آنها را اخراج کنند.»

به گفته باشندگان محلی، این انفجار حدود ۱۰۰ نفر مسلمانان شیعه را کشت و تعداد زیادی را زخمی برجا گذاشت، که این تازه ترین حمله از حملات علیه این اقلیت افغانستان است که از سوی افراط گرایان مسلمانان سنی مانند گروه داعش، شبکه القاعده و گروه طالبان مرتد شناخته می شود.

ارتباط با اویغوری ها

رادیو آزادی به تاریخ ۱۳ میزان گزارش داد، طالبان در جریان حاکمیت خود در دهه ۱۳۷۰ به گروه های اویغوری اجازه دادند تا در افغانستان فعالیت کنند، اما اخیراً طالبان جنگجویان اویغوری را از منطقه ای در نزدیکی مرز افغانستان با چین به عقب می رانند.

تحلیلگران می گویند، این اقدام هماهنگی فزاینده میان بیجینگ و طالبان را نشان می دهد که می خواهند نگرانی های امنیتی چین را برطرف کنند.

بیجینگ نگران است که افغانستان برای جدایی طلبان اویغوری از منطقه سینکیانگ، به عنوان یک منطقه عملیاتی مورد استفاده قرار نگیرد. برای چین روابط طالبان با جنبش اسلامی ترکستان شرقی (ای تی آی ام) و جانشین آن حزب اسلامی ترکستان (تی آی پی)، به طور ویژه نگران کننده است.

اگرچه از سال ۱۳۹۶ بدینسو هیچ حادثه تروریستی مهمی در این منطقه گزارش نشده است اما بیجینگ برای توجیه کردن سرکوب خود در سینکیانگ، از موجودیت تحریک اسلامی ترکستان شرقی و حزب اسلامی ترکستان استفاده کرده است.

مقامات چینایی بیش از یک میلیون اویغور و سایر مسلمانان ترکتبار به شمول قزاق ها و قرغیزها را در صدها کمپ «آموزش سیاسی»، بازداشتگاه های بدون محاکمه و زندان ها در سینکیانگ، زندانی کرده اند.

بیجینگ از این تأسیسات به عنوان «مراکز آموزش حرفه ای» با هدف ریشه کن کردن تروریزم و بهبود فرصت های کاری دفاع می کند.

با این حال، در مورد این تأسیسات به طور گسترده گزارش شده است که بازداشتگاه های اضطراری اند که بعضی مردم آنها را به «کمپ های کار اجباری» جایی که تجاوز های وحشتناک رخ می دهند، تشبیه کرده اند.

طالبان به دنبال قدرت و ثروت هستند

فرید منیر یک تحلیلگر امور سیاسی افغان گفت، طالبان ادعا می کنند که از اسلام محافظت می کنند، اما اقدامات اخیر آنها نشان می دهد که آنها نه برای محافظت از اسلام و نه برای آزادی افغانستان بلکه برای کسب کردن قدرت و ثروت می جنگند.

وی گفت، «اخراج مسلمانان اویغوری از خانه هایشان یک اقدام انکار ناپذیر از سوی طالبان است تا حمایت سیاسی و مشروعیت حکومت چین را به دست آورند.»

منیر گفت، «در حالیکه طالبان از یک طرف ادعا می کنند که از ارزش های اسلامی محافظت می کنند و یک نظام اسلامی را ایجاد می کنند، از سوی دیگر، آنها برخلاف شعارهای خود همراه با حکومت چین برای سرکوب کردن مسلمانان اویغوری مقیم در افغانستان نقشه کشیده اند تا از منافع سیاسی و اقتصادی چین اطمینان حاصل کنند.»

وی گفت، متأسفانه همکاری طالبان با چین در سرکوب اویغوری ها یقیناً خشم و نفرت اویغوری ها از طالبان را افزایش خواهد داد و آنها حملات بیشتری را مانند بمبگذاری انتحاری کندز انجام خواهند داد.

سید رفیع الله ۳۵ ساله مالک یک دواخانه در کابل گفت، چین مسلمانان اویغوری را به شیوه های مختلف مورد ظلم قرار می دهد به شمول اینکه مردان و زنان آنها را در پشت میله های زندان قرار داده و شکنجه وحشیانه و ظلم را انجام می دهند.

وی گفت، «متأسفانه طالبان با بیجینگ متحد شده اند تا جنگجویان اویغوری در افغانستان را نابود کنند تا به اجندای حکومت چین خدمت کنند.»

رفیع الله گفت، اگر طالبان به دستور بیجینگ به نگهداشتن روابط خود با حکومت چین و سرکوب کردن اویغوری ها و سایر مخالفین چین ادامه دهند، اویغوری ها به انتقام جویی خود ادامه خواهند داد.

وی افزود، «در چنین شرایط، طالبان برای کشته شدن مردم بیشتر بیگناه افغان مسؤل خواهند بود.»

صادرکردن جنگ چین به افغانستان

عزیزالدین معارج یک تحلیلگر افغان در امور سیاسی مستقر در لندن گفت، چین در مورد گسترش جغرافیایی اویغوری ها و تحریک اسلامی ترکستان شرقی به شدت نگران است و تلاش می کند تا برای مهار کردن آنها، رابطه ای قوی را با طالبان ایجاد کند.

وی با افزودن اینکه چین انتظار دارد که طالبان مخفیگاه های اویغوری ها را در مناطق مرزی نابود کنند گفت، «در حالیکه اویغوری ها با گروه داعش رابطه صمیمی ای برقرار کرده اند، طالبان و چین اویغوری ها را دشمن مشترک خود می دانند.»

وی گفت، افغان ها باید هوشیار باشند زیرا چین می خواهد که با استفاده از طالبان برای سرکوب کردن اویغوری ها، جنگ داخلی خود را به داخل افغانستان بکشاند و در نتیجه افغان ها را در یک دوره تباهکار دیگری از خشونت گرفتار کند.

معارج گفت، «در هرگونه تعهد طالبان با چین باید منافع ملی افغانستان در نظر گرفته شوند زیرا سرکوب اویغوری ها وضعیت را در این کشور طغیانی تر و بی ثبات تر خواهد ساخت.»

واثق الله حکمت استاد علوم سیاسی در یک پوهنتون خصوصی در کابل گفت، افغانستان نباید برای جنگ نیابتی دیگران مورد استفاده قرار بگیرد.

وی گفت، «افغانستان باید یک کشور مستقل باشد زیرا وابستگی افغانستان به سایر کشورها از نظر تاریخی همیشه به ضرر ما بوده است.»

وی گفت، اگر طالبان هر کاری را که بیجینگ از آنها می خواهد انجام دهند، خشونت بیشتر افزایش خواهد یافت.

حکمت گفت، «چین هرگز با افغان ها کمک نکرده است. اگر این کشور تعهد کرده است که از طالبان حمایت می کند، در عوض از طالبان خواسته است تا اویغوری ها را در افغانستان سرکوب کنند.»

وی گفت، بمبگذاری مرگبار در مسجد کندز نمونه ای از نوع خشونت است که جنگجویان اویغوری و گروه داعش توانایی انجام دادن آن را دارند.

متحدین با پیامدهای خطرناک

حبیب استانکزی یک محصل امور بین المللی در یک پوهنتون خصوصی در کابل گفت، رژیم چین از طالبان به عنوان یک دانه شطرنج استفاده می کند تا اهداف سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود در افغانستان و فراتر از آن را به دست بیاورد.

وی گفت، طالبان که برای کسب کردن مشروعیت ناامید هستند، به هر قیمتی حتی با هدف قراردادن برادران مسلمان اویغوری خود، از بیجینگ حمایت کردند.

استانکزی گفت، «طی ۲۰ سال گذشته، صدها هزار افغان در درگیری های جاری کشته یا زخمی شده اند، اما چین به عنوان یک عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد برای فشارآوری بر پایان جنگ یا محکومیت کشتار افغان ها هرگز هیچ گونه اقدام جسورانه ای انجام نداده است.»

وی با افزودن اینکه بیجینگ فقط منافع خود را دنبال می کند و در مورد اینکه اویغوری ها در خارج از چین حملات انتحاری انجام دهند یا با گروه داعش بپیوندند هیچ اهمیتی نمی دهد گفت، «روابط نامتناسب طالبان با چین به هیچ وجه به نفع کشور ما نیست».

استانکزی گفت، «برقرار شدن روابط نزدیک طالبان با چین عواقب خطرناکی برای افغانستان خواهد داشت.»